Trùng kiết lị là sinh vật ký sinh gây bệnh kiết lỵ nguy hiểm ở con người. Vậy trùng kiết lị kí sinh ở đâu? Cấu tạo và hình thức của chúng như thế nào? Chúng ta hãy tìm hiểu chi tiết về chủ đề này!
Trùng kiết lị là gì và sống ở đâu?
Trùng kiết lị, có tên khoa học là Entamoeba histolytica, có hình dạng giống như trùng biến hình. Tuy nhiên, chân giả của trùng kiết lị ngắn hơn và tốc độ sinh sản của chúng cũng nhanh hơn so với trùng biến hình. Trong môi trường tự nhiên, bào xác của trùng kiết lị có thể tồn tại lên đến 9 tháng.
Hình ảnh trùng kiết lị
Trùng kiết lị kí sinh ở đâu trong cơ thể con người? Chúng thường gắn kết vào cơ thể của ruồi và nhặng để lây truyền qua thức ăn và xâm nhập vào cơ thể con người. Khi đến ruột non, chúng sẽ chui ra khỏi bào xác và gây loét niêm mạch ruột, dẫn đến bệnh kiết lỵ. Sau đó, chúng sẽ nuốt hồng cầu để tiêu hóa. Trùng kiết lị có khả năng sinh sản rất nhanh.
Người mắc bệnh kiết lỵ thường gặp các triệu chứng đau bụng và đi ngoài có máu, gây nguy hiểm đến tính mạng.
Hình thức dinh dưỡng của trùng kiết lị
Trùng kiết lị có hình thức dinh dưỡng là dị dưỡng. Chúng sống ký sinh trong ruột, gây loét niêm mạc ruột và nuốt hồng cầu để tiêu hóa. Do đó, có thể nói thức ăn chính của trùng kiết lị là hồng cầu trong cơ thể con người.
Xem thêm: Trùng roi là gì? Hình thức dinh dưỡng của trùng roi xanh
Đặc điểm cấu tạo của trùng kiết lị
Mặc dù trùng kiết lị có hình dạng giống trùng biến hình, chân giả của nó rất ngắn. Do đó, cấu tạo của trùng kiết lị cũng tương tự như trùng biến hình, gồm chất nguyên sinh, nhân, không bào co bóp và không bào tiêu hóa. Chất nguyên sinh của trùng kiết lị có dạng lỏng và chính là thành phần tạo ra chân giả của trùng.
Sơ đồ cấu tạo trùng kiết lị
Vòng đời của trùng kiết lị
Như đã đề cập, bào xác của trùng kiết lị có thể tồn tại lên đến 9 tháng trong môi trường tự nhiên. Sau đó, các tế bào của trùng kiết lị sẽ xâm nhập vào ruồi và nhặng để lây nhiễm cho con người qua thức ăn.
Vòng đời của trùng kiết lị có thể tóm gọn như sau: Qua thức ăn, bào xác của trùng kiết lị xâm nhập vào ruột con người. Khi đến ruột, chúng sẽ chui ra khỏi bào xác và gây loét niêm mạc dạ dày.
Vòng đời trùng kiết lị
So sánh trùng kiết lị và trùng sốt rét
Trùng kiết lị và trùng sốt rét có những điểm khác biệt như thế nào? Chúng ta hãy so sánh hai loài trùng để phân biệt chúng:
Trùng kiết lị
- Cấu tạo: Không có không bào và có chân giả ngắn
- Kích thước: To hơn
- Hình thức dinh dưỡng: Nuốt hồng cầu, trao đổi dinh dưỡng qua màng tế bào
- Sinh sản: Nhân bản vô tính
- Con đường truyền bệnh: Đường tiêu hóa
- Nơi ký sinh: Ruột người và bào xác ở ngoài tự nhiên
- Tác hại: Gây loét dạ dày, loét đường ruột, giảm hồng cầu
- Bệnh lý gây nên: Bệnh kiết lị
Trùng sốt rét
- Cấu tạo: Không có không bào và không có bộ phận di chuyển
- Kích thước: Nhỏ hơn
- Hình thức dinh dưỡng: Tổng hợp dinh dưỡng từ hồng cầu, trao đổi chất dinh dưỡng qua màng tế bào
- Sinh sản: Nhân bản vô tính
- Con đường truyền bệnh: Máu
- Nơi ký sinh: Máu người, tuyến nước bọt của muỗi Anophen
- Tác hại: Phá hủy hồng cầu
- Bệnh lý gây nên: Bệnh sốt rét
Tác hại và cách phòng bệnh kiết lị
Trùng kiết lị gây ra những tác hại và nguy hiểm như thế nào? Trùng kiết lị gây ra nhiều bệnh nguy hiểm cho sức khỏe con người, bao gồm loét dạ dày, loét đường ruột, đi ngoài có máu,… Do đó, trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta cần biết cách phòng tránh trùng kiết lị để bảo vệ sức khỏe:
- Ăn chín, uống sôi và đảm bảo vệ sinh thức ăn
- Giữ gìn môi trường sống sạch sẽ và vệ sinh khu vực sống hàng ngày
- Khi có dấu hiệu bệnh, cần đi khám và chữa trị tại cơ sở y tế
- Rửa tay sạch sẽ trước khi ăn
Rửa tay là một cách đơn giản và dễ thực hiện để ngăn chặn những bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa, mang lại hiệu quả phòng ngừa cao. Rửa tay sạch sẽ với xà phòng kháng khuẩn giúp hạn chế tiếp xúc với vi khuẩn.
Xem thêm: Trùng biến hình là gì? Cấu tạo, môi trường sống, hình thức dinh dưỡng
Chúng ta cần rửa tay sạch vào những thời điểm như:
- Trước khi chuẩn bị thức ăn và khi ăn, chăm sóc trẻ em
- Sau khi đi vệ sinh
- Sau khi tiếp xúc với chất bẩn như giặt quần áo, vệ sinh nhà tắm, thay bỉm cho bé, dọn dẹp nhà cửa,…
Tổng hợp kiến thức về trùng kiết lị
Các biện pháp cách ly khi bị nhiễm bệnh kiết lị
Nếu bạn đáng tiếc mắc bệnh kiết lị, hãy cách ly kịp thời để ngăn chặn sự lây nhiễm cho người khác. Bệnh này rất dễ lây nhiễm trong thời gian mắc bệnh. Tốt nhất là bạn nên nghỉ ngơi tại nhà cho đến khi tình trạng ổn định hơn. Sau 48 giờ khỏi bệnh, bạn mới nên quay lại làm việc hoặc học tập.
Như vậy, bài viết đã giải đáp chi tiết về trùng kiết lị kí sinh ở đâu và gây ra bệnh gì. Nhớ rằng trùng này có thể gây ra những căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng. Hãy duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đủ dinh dưỡng và duy trì vệ sinh để bảo vệ sức khỏe!