Mạng máy tính là gì? Những lợi ích quan trọng của mạng máy tính

Mạng máy tính là gì?

1.1 Khái niệm mạng máy tính

Mạng máy tính là một hệ thống kỹ thuật số cho phép các thiết bị kết nối với nhau và chia sẻ tài nguyên. Máy tính, điện thoại, máy in và các thiết bị khác được kết nối thông qua cáp mạng, cáp quang, wifi… Mạng máy tính giúp dễ dàng trao đổi dữ liệu và chia sẻ tài nguyên giữa các máy tính trong hệ thống.

Trong mạng máy tính, có các thành phần chính sau:

• Các thiết bị đầu cuối: Máy tính, điện thoại, máy quét, máy in… được kết nối qua thiết bị kết nối hoặc sử dụng kết nối không dây.
• Môi trường truyền dẫn: Bao gồm các thiết bị kết nối không dây như bộ truyền tín hiệu, bộ phát sóng, sóng điện từ…
• Thiết bị kết nối vật lý: Dây nối, modun… được kết nối trực tiếp từ thiết bị này sang thiết bị khác.
• Phần mềm cho việc trao đổi thông tin giữa máy tính: Đó là các ứng dụng, chương trình được cài đặt trên các thiết bị đầu cuối và có chức năng chia sẻ dữ liệu qua đường truyền không dây.

1.2 Thuật ngữ phổ biến trong mạng máy tính

Khi sử dụng mạng máy tính, chúng ta thường gặp những thuật ngữ không phải là dân chuyên nghiệp sẽ khó hiểu. Dưới đây là một số thuật ngữ phổ biến trong mạng máy tính:

• LAN (Local Area Network): Mạng cục bộ, được cài đặt trong một phạm vi nhỏ như phòng, toà nhà, trường học…
• Broadcast: Phương pháp truyền tin từ một điểm đến tất cả các điểm khác trong cùng một mạng.
• DNS (Hệ thống tên miền Domain Name System): Sử dụng để chuyển đổi tên trạm thành địa chỉ IP.
• Cookies: Là file tạm được tạo ra trên máy tính mỗi khi truy cập vào một trang web, lưu trữ thông tin cá nhân như tài khoản đăng nhập cho lần truy cập sau.
• URL (Uniform Resource Locator): Địa chỉ nguồn tài nguyên thống nhất của trang web.
• WWW (World Wide Web): Dịch vụ cung cấp thông tin từ xa trên mạng Internet.
• HTML (Hypertext Markup Language): Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản, được sử dụng để xây dựng và cấu trúc lại các thành phần trong trang web.
• Data (Dữ liệu): Biểu diễn thông tin và được thể hiện bằng tín hiệu vật lý.
• Bit: Đơn vị dữ liệu.
• Địa chỉ IP (Internet Protocol): Địa chỉ mạng của hệ thống trên Internet, còn được gọi là địa chỉ logic.
• Địa chỉ MAC: Địa chỉ vật lý của mỗi host, liên kết với Network Interface Card (NIC).

Mạng máy tính hoạt động như thế nào?

Sau khi hiểu khái niệm “mạng máy tính là gì”, chúng ta cần tìm hiểu cách mạng máy tính hoạt động. Các thiết bị chuyển mạch, wifi và điểm truy cập tạo nền tảng cho mạng máy tính.

Thiết bị chuyển mạch kết nối và bảo mật nội bộ các máy tính, máy in, máy chủ và thiết bị khác trong gia đình hoặc tổ chức. Điểm truy cập là công tắc kết nối thiết bị với mạng mà không cần sử dụng cáp.

Bộ định tuyến kết nối mạng với các mạng khác và chịu trách nhiệm phân tích dữ liệu gửi qua mạng, chọn tuyến đường tốt nhất và gửi đến địa chỉ đích. Bộ định tuyến không chỉ kết nối mạng gia đình và doanh nghiệp với thế giới bên ngoài, mà còn bảo vệ thông tin khỏi các mối đe dọa bảo mật.

Mạng máy tính đang phát triển như thế nào?

Hiện nay, việc chuyển đổi số đang diễn ra trong nhiều doanh nghiệp, tổ chức và cơ quan Nhà nước. Do đó, sự phát triển của mạng máy tính đóng vai trò quan trọng. Dưới đây là một số loại kiến trúc mạng máy tính đang phát triển:

• Phần mềm tự xác định (SDN): Mạng có xu hướng tự lập trình, tự động và mở hơn. Các cơ chế định tuyến lưu lượng được điều khiển tập trung thông qua phần mềm, giúp mạng phản ứng nhanh hơn với các thay đổi.

• Dựa trên bộ điều khiển: Bộ điều khiển mạng đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng và bảo mật mạng, đồng thời đơn giản hóa hoạt động và giúp doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu kinh doanh thay đổi.

• Tích hợp đa miền: Các doanh nghiệp lớn có thể xây dựng mạng riêng biệt, các mạng này giao tiếp với nhau thông qua bộ điều khiển. Tích hợp đa miền như vậy liên quan đến việc trao đổi thông tin để đạt được kết quả kinh doanh mong muốn.

• Dựa trên mục đích (IBN): Xây dựng mạng dựa trên nguyên tắc SDN không chỉ đem lại tốc độ mà còn thiết lập một mạng riêng. Việc tự động hóa các hoạt động rộng rãi, phân tích hiệu suất, xác định vấn đề, cung cấp bảo mật toàn diện và tích hợp với quy trình kinh doanh giúp đạt được mục tiêu mong muốn.

• Ảo hóa: Cơ sở mạng vật lý có thể phân vùng và tạo ra nhiều mạng logic. Mạng logic này có thể được tinh chỉnh để đáp ứng yêu cầu cụ thể về bảo mật, chất lượng dịch vụ và yêu cầu khác.

Để hiểu rõ hơn về mạng máy tính và các vấn đề pháp lý liên quan, độc giả có thể truy cập LADEC để được hỗ trợ và giải đáp thêm.

Các loại mạng máy tính

Mạng máy tính hiện được phân loại dựa trên chức năng và mô hình kết nối.

4.1 Phân loại theo chức năng:

Có 3 mô hình mạng máy tính phổ biến:

4.1.1 Mạng ngang hàng

Mô hình này cho phép mỗi máy tính trong hệ thống có vai trò tương tự và có quyền cung cấp tài nguyên của mình cho các máy tính khác. Người dùng cũng có thể sử dụng tài nguyên của các máy khác trong mạng.

4.1.2 Mạng khách – chủ

Mô hình này có 1 – 2 máy tính được chọn để làm nhiệm vụ quản lý và cung cấp các tài nguyên. Máy tính nhận nhiệm vụ này được coi là máy chủ, còn các máy khác sử dụng tài nguyên được cung cấp bởi máy chủ.

4.1.3 Mạng dựa trên nền website

Người dùng chỉ cần sử dụng một trình duyệt web và kết nối với Internet để chia sẻ dữ liệu hoặc truy cập thông tin, xem phim, gửi tin nhắn…

4.2 Phân loại theo mô hình kết nối

4.2.1 Mạng LAN (mạng cục bộ)

Đây là loại mạng kết nối các máy tính trong phạm vi nhỏ như văn phòng, phòng ngủ… Để kết nối với mạng LAN, người dùng cần đáp ứng những yêu cầu của mạng, bao gồm card giao tiếp mạng và thiết bị truyền.

4.2.2 Mạng WAN (mạng diện rộng)

Đây là loại mạng kết nối các máy tính có khoảng cách xa nhau, trong phạm vi lớn như thành phố, quốc gia… Các mạng LAN sẽ được kết nối với nhau thông qua dịch vụ truyền tải cộng đồng.

4.2.3 Mạng MAN (mạng đô thị)

Mạng đô thị liên kết từ nhiều mạng LAN qua dây cáp và các phương tiện truyền dẫn khác. Mô hình mạng MAN thường được sử dụng bởi các tổ chức, doanh nghiệp có nhiều chi nhánh kết nối với nhau.

4.2.4 Mạng Intranet

Đây là loại mạng nội bộ mở rộng, cho phép nhân viên tìm thấy thông tin về nguồn lực của mình mà không cần sử dụng công ty bên ngoài. Mạng Intranet bao gồm mạng LAN, WAN và MAN.

4.2.5 Mạng SAN

Mạng SAN cho phép phân vùng mạng vật lý và tạo ra nhiều mạng ảo. Mỗi mạng ảo này có thể được điều chỉnh để đáp ứng yêu cầu về bảo mật, chất lượng dịch vụ và yêu cầu khác.

Lợi ích của mạng máy tính

Mạng máy tính đem lại nhiều lợi ích đáng kể cho con người và doanh nghiệp.

5.1 Lợi ích đối với đời sống con người

Mạng máy tính giúp con người kết nối với nhau ở bất kỳ đâu và trong mọi hoàn cảnh. Trò chuyện trực tuyến, gửi tin nhắn, tra cứu thông tin và công việc từ xa trở nên phổ biến và dễ dàng hơn nhờ mạng máy tính.

Công nghệ cũng cho phép con người kết nối điện thoại với mạng máy tính, giúp trao đổi thông tin, cập nhật tin tức và làm việc ở bất kỳ đâu.

5.2 Lợi ích đối với doanh nghiệp

Mạng máy tính đóng vai trò quan trọng trong vận hành của doanh nghiệp. Mạng cho phép lưu trữ dữ liệu kinh doanh tập trung và truy xuất dễ dàng từ nhiều máy tính khác nhau. Mạng cũng giúp nhân viên chia sẻ ý tưởng dễ dàng hơn, tăng năng suất công việc và tạo thêm doanh thu. Các công ty cũng có thể quảng cáo, giới thiệu và cung cấp sản phẩm của mình trên mạng.

Mạng máy tính giúp người quản lý giám sát nhân viên, chia sẻ tài nguyên và tiết kiệm chi phí. Mạng cũng giúp bảo mật thông tin và nâng cao hiệu quả công việc.

Tội liên quan đến sử dụng mạng máy tính và mức phạt

Mạng máy tính mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng có những tội phạm liên quan đến việc sử dụng mạng máy tính. Dưới đây là một số tội liên quan:

6.1 Cản trở hoặc gây rối loạn mạng máy tính

Hành vi cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động mạng máy tính có thể bị xử lý hình sự, từ phạt tiền đến án tù từ 6 tháng đến 12 năm tuỳ thuộc vào mức độ vi phạm.

6.2 Sử dụng mạng máy tính để chiếm đoạt tài sản

Sử dụng mạng máy tính để chiếm đoạt tài sản có thể dẫn đến án tù từ 6 tháng đến 20 năm tuỳ thuộc vào mức độ vi phạm.

6.3 Sử dụng mạng máy tính để đánh bạc

Sử dụng mạng máy tính để đánh bạc có thể bị phạt tù từ 3 đến 7 năm.

Ngoài ra, còn nhiều tội liên quan khác như phát tán chương trình tin học gây hại, cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động mạng máy tính, đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính…

Với mạng máy tính, chúng ta cần hiểu cách sử dụng một cách trách nhiệm và tuân thủ luật pháp để hạn chế các tội phạm mạng và bảo vệ thông tin cá nhân.