1. Hộ kinh doanh là gì?
Theo khoản 1 của Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP về Đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh là hình thức kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên trong hộ gia đình đăng ký và chịu trách nhiệm tài chính đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Nếu trong hộ gia đình có nhiều thành viên đăng ký hộ kinh doanh, thì một thành viên sẽ được ủy quyền làm đại diện cho hộ kinh doanh. Hộ kinh doanh cũng được gọi là Business Households trong tiếng Anh.
2. Ai có quyền thành lập hộ kinh doanh?
Cá nhân, thành viên trong hộ gia đình có quốc tịch Việt Nam và đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định của Bộ luật Dân sự có quyền thành lập hộ kinh doanh. Mỗi người chỉ được đăng ký một hộ kinh doanh trên toàn quốc. Người đã đăng ký hộ kinh doanh không được là chủ doanh nghiệp tư nhân hoặc thành viên hợp danh của công ty hợp danh, trừ trường hợp có sự đồng ý của các thành viên hợp danh còn lại.
Có một số trường hợp không được thành lập hộ kinh doanh:
- Người chưa thành niên, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, người không có khả năng nhận thức và kiểm soát hành vi.
- Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam hoặc đang chấp hành án tù, biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện hoặc cơ sở giáo dục bắt buộc, hoặc bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định.
Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp được quy định bởi Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tại địa phương không cần đăng ký hộ kinh doanh, trừ khi kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
Để được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, hộ kinh doanh phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Ngành, nghề đăng ký kinh doanh không bị cấm.
- Tên hộ kinh doanh được đặt đúng quy định.
- Có hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh hợp lệ.
- Nộp đủ lệ phí đăng ký hộ kinh doanh theo quy định.
Việc đặt tên hộ kinh doanh phải tuân theo quy định sau đây: cụm từ “Hộ kinh doanh” và Tên riêng của hộ kinh doanh. Tên riêng phải viết bằng chữ cái của bảng chữ cái tiếng Việt, có thể có thêm chữ số và ký hiệu. Không được sử dụng từ ngữ hoặc ký hiệu vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc để đặt tên cho hộ kinh doanh. Không được sử dụng các cụm từ “công ty” hoặc “doanh nghiệp”. Tên riêng của hộ kinh doanh không được trùng với tên riêng của hộ kinh doanh đã đăng ký ở cấp huyện.
Lệ phí đăng ký kinh doanh hộ do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định (theo Thông tư 85/2019/TT-BTC). Thông thường, lệ phí đăng ký kinh doanh hộ cá thể là 100.000 đồng/lần.
Trình tự, thủ tục đăng ký hộ kinh doanh
Để đăng ký hộ kinh doanh, bạn cần chuẩn bị một bộ hồ sơ gồm:
- Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh (bản chính): Mẫu giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh tại Phụ lục III-1, Thông tư số 02/2019/TT-BKHĐT.
- Giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với chủ hộ kinh doanh và thành viên trong hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh (bản chính).
- Bản sao công chứng CCCD/CMND/Hộ chiếu còn hiệu lực của cá nhân làm đăng ký thành lập hộ kinh doanh.
- Bản sao công chứng chứng chỉ hành nghề nếu có yêu cầu.
- Bản sao công chứng văn bản xác nhận vốn pháp định từ cơ quan có thẩm quyền nếu có yêu cầu.
- Biên bản họp thành viên hộ gia đình về việc thành lập hộ kinh doanh (bản sao).
- Văn bản ủy quyền của thành viên hộ gia đình cho một thành viên làm chủ hộ kinh doanh (bản sao).
- Giấy công chứng thỏa thuận thuê, mượn, hợp đồng thuê, mượn mặt bằng kinh doanh nếu có thuê, mượn mặt bằng; nếu không có công chứng, nộp kèm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và nhà ở gắn với bên cho thuê, mượn mặt bằng.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, bạn cần nộp bộ hồ sơ trên tới cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi trụ sở hộ kinh doanh. Khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện sẽ trao cho bạn Giấy biên nhận.
Thời hạn giải quyết hồ sơ là 3 ngày làm việc tính từ ngày nộp hồ sơ và lệ phí đúng quy định. Trong thời gian chờ, bạn có thể sửa đổi và bổ sung giấy tờ nếu cần. Sau khi nhận được Giấy chứng nhận thành lập hộ kinh doanh, bạn phải đăng ký kê khai thuế với cơ quan thuế và chính thức hoạt động.
5. Câu hỏi thường gặp
Hướng dẫn đăng ký hộ kinh doanh cá thể online
Bước 1: Truy cập vào website Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp và vào mục đăng ký trực tuyến.
Bước 2: Chọn “đăng ký hộ kinh doanh” và nhận thông tin đăng ký.
Bước 3: Nhập thông tin hộ kinh doanh và tải lên giấy tờ online.
Bước 4: Nộp hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh cá thể online.
Thời hạn giải quyết hồ sơ online là 3 ngày kể từ ngày nộp hồ sơ.
Hướng dẫn tra cứu thông tin hộ kinh doanh cá thể
Bước 1: Truy cập vào website Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.
Bước 2: Nhập mã số thuế/mã số hộ kinh doanh hoặc tên hộ kinh doanh vào ô tìm kiếm ở góc trái trên cùng.
Bước 3: Kết quả tìm kiếm sẽ hiển thị thông tin về hộ kinh doanh. Nếu tìm theo mã số thuế/mã số hộ kinh doanh, kết quả sẽ hiển thị chính xác. Nếu tìm theo tên, kết quả sẽ hiển thị các hộ kinh doanh giống hoặc gần giống.
Hộ kinh doanh là một loại hình kinh doanh phù hợp cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Nếu bạn có kinh doanh quy mô nhỏ và không phức tạp, hộ kinh doanh là một lựa chọn phù hợp, dễ dàng đăng ký và đi vào hoạt động. Dựa vào tình huống cá nhân của bạn, hãy cân nhắc xem có nên chọn loại hình này hay không.