ADN là một phân tử phức tạp chứa thông tin di truyền quan trọng của các hệ thống sống. Hầu hết sinh vật đa bào đều có ADN riêng của chúng, và trong quá trình sinh sản, ADN sẽ được chia sẻ cho thế hệ sau. Vậy ADN thực sự nằm ở đâu trong tế bào và xét nghiệm ADN đó là gì?
ADN và vị trí của nó trong tế bào
ADN, hay còn gọi là DNA, là chất di truyền phổ biến trong số các sinh vật, bao gồm cả con người. Đơn giản mà nói, ADN chứa các thông tin di truyền từ một thế hệ sang thế hệ khác thông qua quá trình chia tách trong sinh sản và là nguyên nhân quyết định về các đặc điểm của chúng ta.
Vậy ADN nằm ở đâu trong tế bào? Câu trả lời là ADN nằm trong hạt nhân của tế bào và một phần nhỏ cũng có trong hình thù. Thông tin trong ADN được lưu trữ dưới dạng mã, được tạo nên từ bốn loại nucleotide gọi là adenine (A), guanine (G), cytosine (C) và thymine (T). Các nucleotide này ghép cặp với nhau, A ghép cặp với T và C ghép cặp với G, thông qua các liên kết hydro để tạo thành những cặp nucleotide.
ADN có cấu trúc xoắn kép với hai mạch song song xoắn quanh một mạch cố định và theo chiều ngược kim đồng hồ. Mỗi người có cấu trúc ADN xoắn kép riêng biệt, do đó mỗi người có các đặc điểm riêng. Bằng việc phân tích ADN, các nhà nghiên cứu có thể hiểu về sự phát triển và tiến hóa của các giống loài, cũng như tìm ra giải pháp tốt nhất để hạn chế và điều trị các bệnh do đột biến ADN gây ra.
Nhà khoa học phát hiện ra ADN
Năm 1869, nhà hóa sinh người Thụy Điển Friedrich Miescher là người đầu tiên phát hiện ra sự tồn tại của ADN khi nghiên cứu các chất trong mủ trên băng cứu thương. Ông đã đặt tên cho những chất này là “nuclein” vì ông thấy chúng có trong nuclein của các tế bào.
Sau nhiều nghiên cứu, nhà khoa học này đã có những nghi vấn về mối liên hệ giữa “nuclein” và di truyền trong động vật. Có thể nói rằng Friedrich Miescher đã phần đúng khi đặt tên chất mới này là “nuclein”. Tuy nhiên, cần mất nhiều thời gian và đến đầu thế kỷ XX, Thomas Hunt Morgan mới tìm ra những chứng cứ thuyết phục về mối quan hệ giữa ADN và di truyền qua các thế hệ.
Xét nghiệm ADN và vai trò của nó
Xét nghiệm ADN là một phương pháp y tế sử dụng mẫu ADN để xác định các vấn đề liên quan đến di truyền như huyết thống, bệnh di truyền (như mù màu), thay đổi gen, và thay đổi nhiễm sắc thể. Xét nghiệm và phân tích ADN có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về huyết thống và sức khỏe của chúng ta. Ví dụ, để xác định mối quan hệ huyết thống giữa hai người, chúng ta có thể sử dụng xét nghiệm ADN.
Hơn nữa, xét nghiệm ADN cũng có thể xác định một số bệnh di truyền gene. Một ví dụ nổi tiếng là nữ diễn viên Angelina Jolie. Khi cô 37 tuổi, thông qua xét nghiệm ADN, cô đã biết rằng cô có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư vú do sự tồn tại của gen BRCA1, với tỷ lệ 87%. Để phòng tránh, cô đã quyết định tiến hành phẫu thuật cắt bỏ vú sau khi được tư vấn bởi bác sĩ.
Ứng dụng của xét nghiệm ADN
ADN có nhiều ứng dụng quan trọng trong cuộc sống, bao gồm:
- Xét nghiệm tiền lâm sàng: giúp xác định liệu người xét nghiệm có mắc các bệnh di truyền hay không.
- Xét nghiệm sàng lọc trước sinh: giúp chẩn đoán xem thai nhi có mắc các bệnh liên quan đến rối loạn di truyền nhiễm sắc thể hay không.
- Xét nghiệm ADN huyết thống: giúp xác định quan hệ huyết thống của người xét nghiệm, trong quá trình xác minh quan hệ gia đình và thực hiện các thủ tục hành chính khác.
Với những ứng dụng quan trọng và tác động lớn đến cuộc sống và sức khỏe, dữ liệu ADN của mỗi người là thông tin quan trọng cần được bảo mật và tránh mục đích không tốt. Thậm chí, Ancestry cũng đã tuyên bố không được phép bán dữ liệu di truyền cho bất kỳ công ty bảo hiểm, nhà tuyển dụng hay tiếp thị nào, nhằm đảm bảo quyền lợi cho từng cá nhân. Tuy nhiên, trong trường hợp điều tra các vụ án mạng nghiêm trọng, việc này sẽ được xem xét.
Với sự phát triển của công nghệ hiện đại, ngay tại Việt Nam, bạn có thể dễ dàng thực hiện các xét nghiệm ADN cho nhiều mục đích khác nhau như xác định mối quan hệ huyết thống, sàng lọc ADN trước sinh và tầm soát ung thư.
Thông qua bài viết này, bạn đã nhận được những thông tin về việc ADN nằm ở đâu trong tế bào và về xét nghiệm ADN. Tuy nhiên, vì kết quả xét nghiệm ADN có ý nghĩa quan trọng với từng người, nên nếu bạn có nhu cầu, hãy tìm đến các địa chỉ xét nghiệm uy tín và giàu kinh nghiệm.
Phương Nhi
Nguồn tham khảo: Tổng hợp