Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ nhưng có vai trò rất quan trọng trong sức khỏe sinh sản của nam giới. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu vị trí của tuyến tiền liệt, cấu trúc của nó và chức năng quan trọng mà nó đảm nhiệm.
I. Vị trí của tuyến tiền liệt
Tuyến tiền liệt chỉ có ở nam giới và nằm sâu trong háng, bao quanh phần trên cùng của niệm đạo, ngay dưới bàng quang và phía trước trực tràng. Bạn có thể sờ thấy tuyến này từ phần sau của trực tràng.
Cấu trúc của tuyến tiền liệt gồm:
- Túi tinh: Nằm trên đỉnh của tuyến tiền liệt và có hình dạng giống tai thỏ. Nó nối với niệu đạo và chịu trách nhiệm lưu trữ và tiết ra tinh dịch.
- Bàng quang: Nằm ngay phía trên tuyến tiền liệt và có ống niệu đạo dẫn từ bàng quang xuống qua giữa tuyến tiền liệt và dọc theo dương vật. Bàng quang giúp đưa nước tiểu và tinh dịch ra khỏi cơ thể.
- Trực tràng: Nằm phía sau tuyến tiền liệt, là phần dưới của ruột và kết nối với hậu môn.
- Các mạch máu và dây thần kinh: Chạy dọc hai bên của tuyến tiền liệt và điều khiển chức năng cương dương.
- Dương vật, bìu và tinh hoàn: Là các cơ quan phụ cận tuyến tiền liệt.
Tuyến tiền liệt có hai giai đoạn phát triển về kích thước. Giai đoạn thứ nhất là từ khi mới sinh cho đến khi bước vào tuổi dậy thì. Giai đoạn thứ hai là sau tuổi 40.
- Khi mới sinh, tuyến tiền liệt có kích thước bằng hạt đậu hà lan.
- Khi bước vào tuổi dậy thì, tuyến tiền liệt bắt đầu phát triển và có kích thước bằng quả óc chó (nặng khoảng 15-20 gram). Kích thước này sẽ ổn định trong suốt những năm trưởng thành (từ dậy thì đến 40 tuổi).
- Sau tuổi 40, tuyến tiền liệt lại tiếp tục phát triển và có thể lớn lên đến hơn 100 gram. Tình trạng này được gọi là phì đại tuyến tiền liệt lành tính, không phải là ung thư.
Tăng kích thước của tuyến tiền liệt lành tính không phải là ung thư và không tăng nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới.
II. Cấu tạo của tuyến tiền liệt
Tuyến tiền liệt được tạo thành từ mô liên kết và mô tuyến, và được bao phủ bởi lớp mạc cơ bên ngoài. Tuyến tiền liệt được chia thành 5 thùy:
- Thùy trước: Được hình thành hoàn toàn từ mô sợi.
- Thùy giữa: Hình dạng nón, nằm giữa ống phóng tinh và niệu đạo.
- Thùy bên (trái và phải): Tạo thành phần chính của tuyến tiền liệt và được ngăn cách bởi niệu đạo tuyến tiền liệt.
- Thùy sau: Có thể được sờ thấy qua trực tràng khi thực hiện kiểm tra tuyến tiền liệt bằng kỹ thuật trực tràng số (DRE).
III. Chức năng của tuyến tiền liệt
Ngoài vị trí và cấu trúc của tuyến tiền liệt, hiểu rõ về chức năng của tuyến tiền liệt cũng rất quan trọng. Các chức năng chính của tuyến tiền liệt bao gồm:
- Sản xuất khoảng 30% tinh dịch, đây là chức năng quan trọng nhất của tuyến tiền liệt trong quá trình sinh sản.
- Đóng – mở niệu đạo khi xuất tinh hoặc đi tiểu để chỉ tinh dịch hoặc nước tiểu được đưa ra ngoài, ngăn không cho tinh dịch hoặc nước tiểu chảy ngược vào bàng quang.
- Chuyển đổi hormone sinh dục nam testosterone thành dạng hoạt động là dihydrotesterone (DHT).
IV. Những bệnh lý phổ biến của tuyến tiền liệt
Hiểu rõ về vị trí của tuyến tiền liệt và chức năng của nó giúp bạn nhận biết những vấn đề bất thường có thể xảy ra và phòng ngừa kịp thời. Dưới đây là một số bệnh lý phổ biến liên quan đến tuyến tiền liệt:
- Ung thư tuyến tiền liệt: Đây là tình trạng tăng sinh các tế bào ác tính trong tuyến tiền liệt. Các khối u này thường phát triển chậm và có thể được điều trị hoặc theo dõi mà không cần can thiệp. Tuy nhiên, có những khối u tuyến tiền liệt phát triển nhanh chóng và lây lan, đòi hỏi điều trị kịp thời.
- Viêm tuyến tiền liệt: Có hai dạng viêm: viêm cấp tính và viêm mạn tính. Các biểu hiện của viêm tuyến tiền liệt có thể gồm: đau xung quanh vùng chậu, đau rát khi đi tiểu, tiểu không tự chủ, rối loạn cương dương và đôi khi không có triệu chứng rõ ràng.
- U xơ tiền liệt tuyến (Phì đại tiền liệt tuyến): Đây là một vấn đề phổ biến ở nam giới ở độ tuổi trung niên và thường gây tắc nghẽn niệu đạo.
V. Cách phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe tuyến tiền liệt
Sau khi đã biết vị trí của tuyến tiền liệt, bạn cần lưu ý một số điều để bảo vệ sức khỏe của tuyến tiền liệt:
- Thường xuyên kiểm tra tuyến tiền liệt (đặc biệt sau tuổi 50 hoặc sớm hơn nếu có tiền sử gia đình bị bệnh).
- Đến khám ngay khi phát hiện những dấu hiệu bất thường như đau khi xuất tinh, tiểu đêm, đi tiểu nhiều lần, máu trong tinh dịch hoặc nước tiểu, đau rát khi đi tiểu, đau ở vùng lưng dưới,…
- Khi được chẩn đoán bị bệnh về tiết niệu – sinh dục, hãy tuân theo chỉ định của bác sĩ để không ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan khác.
- Tập thể dục thường xuyên và điều độ, đặc biệt với những người thường xuyên tập thể dục thể thao để giảm nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt lành tính.
- Thực hiện sinh hoạt tình dục an toàn.
- Dùng chế độ ăn uống lành mạnh (bao gồm rau xanh, trái cây và protein).
- Giữ cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi, luôn đảm bảo ngủ đủ giấc.
- Từ bỏ hút thuốc lá vì khói thuốc cũng là một nguyên nhân tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
VI. Tầm quan trọng của tuyến tiền liệt
Tất cả nam giới đều có tuyến tiền liệt và mặc dù tuyến này không cần thiết cho sự sống, nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong hệ thống sinh sản:
- Tuyến tiền liệt sản xuất chất lỏng cho tinh dịch, tạo môi trường lý tưởng để tinh trùng tồn tại, di chuyển và thụ tinh. Chất lỏng tinh dịch chứa các enzym giúp tinh trùng di chuyển tự do và cung cấp năng lượng cho chúng.
- Tuyến tiền liệt sản xuất kháng thể giúp bảo vệ tinh trùng và đường tiết niệu khỏi các mầm bệnh và vi khuẩn có hại.
- Tuyến tiền liệt đóng vai trò trong việc đóng đường niệu đạo lên bàng quang khi xuất tinh để ngăn tinh dịch chảy ngược vào bàng quang.
- Ngoài ra, tuyến tiền liệt còn chuyển đổi hormone testosterone thành dihydrotestosterone (DHT), một hormone quan trọng có vai trò trong sự phát triển của các cơ quan sinh dục nam.
Khi tuyến tiền liệt gặp vấn đề hoặc có thay đổi về thành phần chất lỏng, có thể gây vô sinh nam. Vì vậy, tuyến tiền liệt đóng vai trò quan trọng trong việc sinh sản ở nam giới.
Bài viết trên đã giúp bạn hiểu vị trí của tuyến tiền liệt trong cơ thể, cấu trúc của nó và chức năng quan trọng mà nó đóng vai trò. Tuyến tiền liệt của nam giới có kích thước nhỏ gọn, bao quanh niệu đạo và nằm phía dưới bàng quang. Mặc dù tuyến tiền liệt không cần thiết cho sự sống, nhưng lại có những chức năng quan trọng trong quá trình sinh sản.
Nếu bạn gặp những dấu hiệu bất thường ở khu vực tuyến tiền liệt, hãy nhanh chóng đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đặc biệt, một số bệnh lý về tuyến tiền liệt có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, ví dụ như phì đại tuyến tiền liệt, viêm tuyến tiền liệt và ung thư tuyến tiền liệt.
Nếu bạn đã được chẩn đoán bị phì đại tuyến tiền liệt, có thể sử dụng Vương Bảo để giảm kích thước tuyến tiền liệt. Hoặc gọi tổng đài 1800 1258 để được tư vấn hỗ trợ từ chuyên gia.