Thiểu năng trí tuệ là một bệnh lý phát triển thần kinh xuất hiện ở tuổi thơ. Bệnh này ảnh hưởng đến khả năng học hỏi và ghi nhớ thông tin mới, cũng như gây ảnh hưởng đến hành vi hàng ngày, kỹ năng xã hội và thói quen vệ sinh. Những người bị thiểu năng trí tuệ gặp khó khăn lớn trong việc phát triển kỹ năng sống và kỹ năng xã hội.
Đánh giá triệu chứng thiểu năng trí tuệ
Bài kiểm tra IQ được sử dụng để xác định mức độ thiểu năng trí tuệ. Điểm IQ dưới 70 thường cho thấy tình trạng thiểu năng trí tuệ. Bệnh có thể có mức độ nhẹ, trung bình hoặc nặng.
Có ba loại cụ thể của thiểu năng trí tuệ:
- Thiểu năng trí tuệ nhẹ: Đây là dạng phổ biến nhất của bệnh. Người bị thiểu năng trí tuệ nhẹ có thể học tập và thực hành các kỹ năng sống hằng ngày với ít hỗ trợ. Tuy nhiên, họ có khó khăn trong việc hiểu và phát triển kỹ năng xã hội.
- Thiểu năng trí tuệ trung bình: Đối với những người mắc thiểu năng trí tuệ trung bình, sự phát triển của trẻ chậm hơn đáng kể. Họ cần nhận nhiều hỗ trợ hơn và có hạn chế về kỹ năng giao tiếp.
- Thiểu năng trí tuệ nặng: Trẻ em bị thiểu năng trí tuệ nặng gặp rất nhiều khó khăn trong giao tiếp và thực hiện các hoạt động thể chất. Họ cũng có thể mắc các bệnh lý khác và thường cần được hỗ trợ toàn thời gian.
Các loại thiểu năng trí tuệ phổ biến
Có nhiều loại bệnh được phân loại là thiểu năng trí tuệ. Một số loại phổ biến bao gồm:
-
Hội chứng gãy nhiễm sắc thể X: Loại bệnh di truyền do đột biến trên nhiễm sắc thể X, là dạng phổ biến nhất của thiểu năng trí tuệ di truyền. Triệu chứng bao gồm các vấn đề về lời nói, giác quan và thay đổi hành vi.
-
Hội chứng Down: Là một trong những loại thiểu năng trí tuệ phổ biến nhất. Bệnh này làm thay đổi cách não và cơ thể phát triển do một nhiễm sắc thể bổ sung. Người mắc hội chứng Down có các đặc điểm thể chất đặc trưng và thường có chỉ số IQ thấp hơn mức trung bình.
-
Hội chứng Prader-Willi (PWS): Là một loại hiếm gặp, ảnh hưởng đến phát triển tinh thần và thể chất của trẻ. Triệu chứng chính của bệnh là chứng ăn nhiều, gây tăng cân. Bên cạnh đó, còn có các vấn đề về cơ yếu, hành vi và thiểu năng trí tuệ.
-
Các rối loạn thai nhi vì ảnh hưởng rượu (FASDs): Gồm một loạt các bệnh lý do lạm dụng rượu khi mang thai. Các triệu chứng của FASDs bao gồm vấn đề về thị giác hoặc thính giác, các đặc điểm bất thường trên khuôn mặt, chỉ sô IQ thấp và khó khăn trong việc nhận thức.
-
Tự kỷ: Là một bệnh lý phát triển thần kinh gây khó khăn trong xã hội, hành vi và giao tiếp. Nguyên nhân chính của tự kỷ chưa được rõ, nhưng được cho là do sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và môi trường. Một số triệu chứng thông thường gồm khó giao tiếp qua mắt, không quan tâm đến tương tác xã hội, giao tiếp phi ngôn ngữ và giác quan nhạy cảm hơn.
Cách chẩn đoán và điều trị thiểu năng trí tuệ
Để chẩn đoán thiểu năng trí tuệ, cần đáp ứng các tiêu chí sau:
- Hoạt động trí tuệ hạn chế: Điểm kiểm tra IQ thấp hơn 70 thường là dấu hiệu của hoạt động trí tuệ hạn chế.
- Kỹ năng thích ứng hạn chế: Người bị thiểu năng trí tuệ gặp khó khăn trong việc phát triển kỹ năng xã hội và các kỹ năng hàng ngày.
- Khởi phát triệu chứng trước 18 tuổi: Thiểu năng trí tuệ thường bắt đầu trong tuổi thơ. Mặc dù mức độ nghiêm trọng có thể khác nhau, nhưng có một số dấu hiệu ban đầu như chậm phát triển kỹ năng vận động, khó giải quyết vấn đề và chậm nói.
Không có phương pháp điều trị duy nhất cho thiểu năng trí tuệ. Tuy nhiên, việc can thiệp sớm và điều trị phù hợp có thể cải thiện chất lượng cuộc sống của người bị bệnh. Điều trị thường bao gồm hỗ trợ và chăm sóc, nhằm cải thiện hoạt động hàng ngày của người bệnh.
Đối mặt với thiểu năng trí tuệ
Nếu bạn là cha mẹ của một đứa trẻ bị thiểu năng trí tuệ, hãy nhớ rằng con bạn cũng có nhu cầu như bất kỳ đứa trẻ nào khác. Hãy tạo điều kiện cho con bạn sống cùng với bạn bè cùng trang lứa và tham gia vào các hoạt động trẻ thơ. Điều này rất quan trọng cho sự phát triển của trẻ. Hãy tham gia cùng nhóm trợ giúp, tìm hiểu thêm về bệnh và không quá áp lực trong quá trình điều trị.
Dù không có cách chữa trị cho thiểu năng trí tuệ, nhưng việc đảm bảo con bạn có một cuộc sống khỏe mạnh và đầy đủ chức năng là điều quan trọng. Hãy duy trì cuộc sống xã hội cho con và tham gia vào quá trình điều trị của trẻ. Cùng nhau, chúng ta có thể hỗ trợ và giúp con bạn phát triển tốt nhất.
- LADEC là trường đại học uy tín với chuyên ngành giáo dục đặc biệt và nhân trí.