Hơn 400 hecta rừng sâm Ngọc Linh tại Kon Tum đã được duy trì và bảo tồn trong 21 năm qua. Rừng sâm này chưa hề bị khai thác và mỗi năm lại sinh sôi mạnh mẽ dưới tán cây rừng.
Bảo tồn và khai thác rừng sâm Ngọc Linh
“Năm 1978, chúng tôi đã tham gia vào nhóm điều tra và khảo sát trữ lượng sâm Ngọc Linh tại vùng núi cùng tên thuộc tỉnh Kon Tum. Theo thống kê, tại vùng núi Ngọc Linh thuộc huyện Tu Mơ Rông và Đăk Glei, chúng tôi đã tìm thấy 108 vùng sâm mọc tự nhiên”, PGS.TS. Trần Công Luận, nguyên giám đốc Trung tâm sâm và dược liệu TP HCM thuộc Viện Dược liệu, Bộ Y tế cho biết.
Khoảnh khắc đẹp rừng sâm Ngọc Linh
Cây sâm Ngọc Linh mọc dưới những tán rừng ẩm ướt, ven các con suối. Sản lượng sâm trong rừng ước tính là khoảng 300 tấn tươi mỗi thời điểm, với độ tuổi trên 10 năm. Hàng ngày, có hàng trăm người thuộc dân tộc Xê Đăng đồng lòng bảo vệ và chăm sóc diện tích trồng sâm này.
Cây sâm nhỏ được sử dụng như nguồn giống để ươm trồng dưới tán cây rừng.
Mở rộng vùng trồng sâm Ngọc Linh
“Vùng trồng sâm Ngọc Linh không bị hạn chế, có thể trồng ở bất kỳ đâu ngoài môi trường tự nhiên với độ cao từ 1.500m trở lên. Điều kiện cần để trồng sâm là rừng nguyên sinh, có tán cây, khí hậu và độ ẩm thích hợp. Viện khảo sát đã chuyển giống sâm này về Đà Lạt, Sapa, Tam Đảo và ra khỏi vùng núi Ngọc Linh, tuy nhiên, hàm lượng hợp chất trong củ sâm ở ngoài vùng này thường thấp”, PGS.TS. Trần Công Luận nói.
Khu vực trồng sâm thường có nhiều người trông giữ suốt ngày đêm. Mỗi luống sâm được đánh số để phân loại năm trồng và số lượng cây trong luống, giúp dễ dàng quản lý và theo dõi.
Tạo việc làm và bảo vệ môi trường
Vùng trồng sâm đã tạo ra cơ hội việc làm cho hơn 300 hộ dân của 20 thôn thuộc 3 xã Măng Ri, Tê Xăng và Ngọc Lei. Ngoài ra, từ năm 2011, mỗi năm hơn 50.000 cây sâm giống đã được cấp miễn phí để người dân tự trồng. Điều này giúp tăng thu nhập và nâng cao ý thức bảo vệ rừng, bảo vệ loài cây đặc hữu quý giá của vùng núi này.
Sâm Ngọc Linh – Một loại sâm quý đặc hữu của Việt Nam
Cây sâm Ngọc Linh bắt đầu nẩy mầm vào đầu mùa xuân. Theo nghiên cứu khoa học, cây sâm có thể sống nghìn năm. Sự tồn tại lâu đời của cây này là nhờ phát triển thân rễ trong đất và cung cấp môi trường sống phù hợp. Mỗi năm, cây sâm sẽ mọc ra chồi mới từ mặt đất và khi đến mùa đông, thân lá sẽ rụng.
Một loại cây sâm Ngọc Linh cần khoảng 7 năm để phát triển và thu hoạch nhằm đảm bảo lượng sinh khối.
Tháng 8 hàng năm là thời điểm thu hoạch hạt sâm. Đây là giai đoạn cuối cùng trong quá trình phát triển của cây sâm, khi hạt chín đỏ và thân lá bắt đầu rụng.
Sau mỗi mùa thu hoạch, hàng triệu hạt sâm được thu hoạch và bảo quản ở nơi thoáng mát. Thông thường, hạt sâm sẽ được ươm khi còn tươi. Giá cả của hạt sâm Ngọc Linh dao động từ 100.000 đồng cho một hạt.
Củ sâm Ngọc Linh và hàm lượng saponin MR2 cao
Cây sâm Ngọc Linh được chia thành ba loại củ: 20 củ/kg, 30 củ/kg và củ nhỏ. Giá bán của các loại củ này dao động từ 65 triệu đồng đến 150 triệu đồng/kg.
Củ sâm Ngọc Linh chứa một hàm lượng saponin MR2 lên tới 50% tổng hàm lượng saponin. Hợp chất này có tác dụng tiêu diệt tế bào lạ, tái tạo tế bào lành mạnh và hạn chế sự phát triển của khối u, đồng thời ngăn chặn sự phát triển của các tác nhân gây ung thư.
Sâm Ngọc Linh, hay còn gọi là sâm Việt Nam, sâm K5, sâm Trúc, là một loại sâm quý đặc hữu của Việt Nam. Loại sâm này, được dược sĩ Đào Kim Long phát hiện vào năm 1973 trên núi Ngọc Linh, tiếp giáp giữa hai tỉnh Quảng Nam và Kon Tum. Sâm Ngọc Linh nằm trong số ít loại sâm quý trên thế giới, bao gồm sâm Ngọc Linh, sâm Triều Tiên, sâm Mỹ và sâm Trung Quốc. Sâm Ngọc Linh đặc biệt với cấu trúc saponin khung dammaran, có giá trị cao. Đặc biệt, cây sâm Ngọc Linh có tỷ lệ saponin cao hơn các loại khác, với 52 hợp chất nằm ở phần thân, rễ và củ (so với sâm Triều Tiên có dưới 40 hợp chất).
Đó là những thông tin về rừng sâm Ngọc Linh tại Kon Tum. Để biết thêm thông tin chi tiết về sâm Ngọc Linh và các sản phẩm từ sâm, bạn có thể truy cập trang web LADEC.