Phổi là gì?
Phổi là một cơ quan có hình dạng nửa hình nón, mềm mại và đàn hồi, treo trong khoang màng phổi bởi cuống phổi và dây chằng phổi. Dung tích của phổi thay đổi tùy thuộc vào lượng khí chứa bên trong. Phổi của con người có thể chứa tới 4500-5000ml không khí. Phổi của trẻ em có màu hồng, trong khi phổi của người lớn có màu xanh hoặc xám.
Phổi người có trọng lượng bao nhiêu?
Trọng lượng của phổi sơ sinh khoảng 50-60g, và tổng số phế nang là 30 triệu. Ở người trưởng thành, trọng lượng trung bình của phổi là 300-475g, và số phế nang khoảng 300 triệu.
Cấu tạo bên ngoài của phổi
Mỗi người có hai phổi. Phổi bên trái bao gồm thùy trái – trên và thùy trái – dưới. Phổi bên phải bao gồm thùy phải – trên, thùy phải – giữa và thùy phải – dưới.
Mỗi phổi có một đỉnh, một đáy và ba mặt, được ngăn cách bởi các bờ. Mặt sườn của phổi cân đối, lồi áp vào trong lòng ngực và có các vết ấn lõm từ xương sườn. Mặt trước của phổi lõm sâu do ấn tim. Ở phía sau, trên ấn tim là rốn phổi. Rốn phổi là nơi các thành phần tạo nên phổi đi vào và ra khỏi phổi. Mặt dưới của phổi lõm và nằm ở trên cơ hoành, qua cơ hoành liên quan đến mặt trên của gan. Do đó, viêm nhiễm phổi có thể lây qua cơ hoành lên ổ màng phổi.
Đỉnh phổi là một điểm tròn, nhô lên qua lỗ trên của lồng ngực. Động mạch dưới đòn chạy ngang trước đỉnh màng phổi, trong khi hạch giao cảm cổ ngực nằm phía sau đỉnh phổi.
Cấu tạo bên trong của phổi
Phổi được tạo nên từ các nhánh phân chia trong phổi của phế quản chính, động mạch và tĩnh mạch phổi, động mạch và tĩnh mạch phế quản, mạng mao mạch và các sợi thần kinh của đám rối phổi, cùng với mô liên kết bao quanh và xen giữa các thành phần trên phổi.
Phế quản chính phân chia thành phế quản chính phải và trái ở ngang đốt sống ngực IV, tạo thành một góc khoảng 700. Phế quản chính phải ngắn hơn, to hơn và nghiêng hơn so với phế quản chính trái. Mỗi phế quản chính khi đi qua rốn phổi sẽ phân chia thành các phế nang. Từ rốn phổi, mỗi phế quản chính đi trong phổi theo một trục gọi là thân chính. Thân chính tiếp tục chia nhánh thành các phế quản thùy theo kiểu chia nhánh bên. Các phế quản thùy tiếp tục phân chia thành các phế quản phân thùy. Các phế quản phân thùy sau đó phân chia thành các nhánh nhỏ hơn và tiếp tục chia nhánh nhiều lần, trở thành các tiểu phế quản trên tiểu thùy rồi tiểu phế quản tiểu thùy.
-
Tiểu thùy là đơn vị cơ bản của phổi, có hình dạng đa giác và hiện lên trên bề mặt phổi. Bên trong tiểu thùy, các tiểu phế quản sẽ chia thành ống phế nang, túi phế nang và cuối cùng là phế nang. Con người có hơn 300 triệu phế nang. Mạng mao mạch bao quanh phế nang cho phép khí trong máu và phế nang khuếch tán qua thành mao mạch và phế nang.
-
Cấu tạo của phế quản bao gồm 4 lớp: lớp sụn sợi, không tồn tại ở các tiểu phế quản hô hấp; lớp cơ trơn xếp thành thớ ngang, co thắt đột ngột gây khó thở; lớp niêm mạc dưới và lớp niêm mạc có các tuyến phế quản.
-
Màng phổi là một bao mảnh mạc kín bọc lấy phổi, bao gồm màng phổi tạng và màng phổi thành. Bình thường, hai lá màng phổi áp sát nhau và chỉ tách ra khi có dịch (tràn dịch màng phổi) hoặc khí (tràn khí màng phổi) tràn vào.
Hệ thống mạch máu và thần kinh của phổi
-
Động mạch phổi phải và trái tách ra từ thân động mạch phổi. Các động mạch này chia thành các nhánh thùy, nhánh phân thùy và tiếp tục chia nhỏ dần cho đến khi tạo thành mạng mao mạch xung quanh phế nang.
-
Các mạng mao mạch xung quanh phế nang tập trung vào tĩnh mạch xung quanh tiểu thùy, tĩnh mạch nhỏ hợp lại để tạo thành tĩnh mạch lớn, cuối cùng đổ vào tĩnh mạch phổi trên và dưới trên cả hai bên để cung cấp máu cho tim.
-
Hệ thần kinh phổi bao gồm các sợi thần kinh chạy theo phế quản chính, tạo thành một mạng lưới xung quanh phế quản. Thần kinh phổi đi qua rốn phổi và chi phối các cơ và niêm mạc của phế quản và phế nang.
Bài viết này được cung cấp bởi LADEC, trường dạy nghề uy tín hàng đầu tại Việt Nam.