Vi khuẩn lao và cách gây bệnh lao hạch
- Vi khuẩn lao xâm nhập vào cơ thể thông qua vùng họng và lan tràn đến hạch (gọi là lao hạch tiên phát).
- Vi khuẩn lao cũng có thể lan đến hạch từ một ổ lao khác và lây lan qua 3 con đường: máu, bạch huyết và tiếp cận (gọi là lao hạch hậu tiên phát).
Triệu chứng thường gặp khi mắc bệnh lao hạch
- Bệnh nhân có thể không có triệu chứng toàn thân, nhưng phần lớn sẽ có những triệu chứng như sốt nhẹ, cảm giác mệt mỏi, kém ăn, giảm cân… Khoảng 36 – 41% trường hợp bệnh lao hạch đi kèm với tổn thương lao ở các cơ quan khác.
- Vị trí tổn thương thường xảy ra ở nhóm hạch ở cổ, trong khi hạch ở bẹn rất ít gặp. Hạch thường có đường kính khoảng một đến vài cm, cảm giác chắc chắn, di động, có thể hơi đau, đôi khi có viêm xung quanh hạch, thường hình thành thành một chuỗi hạch.
Tiến triển và nguy hiểm của bệnh lao hạch
- Nếu được chẩn đoán và điều trị đúng nguyên tắc và kịp thời, lao hạch bạch huyết có thể khỏi hoàn toàn và không để lại di chứng.
- Ngược lại, nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể gặp nhiều khó khăn và có thể gây ra những biến chứng như hạch to nhuyễn hóa, rò mủ kéo dài, tái phát; hạch dính vào nhau và gây áp lực lên các mạch máu và thần kinh; cũng có thể lây lan đến các cơ quan khác.
Các xét nghiệm quan trọng khi nghi ngờ bị lao hạch
Khi nghi ngờ mắc bệnh lao hạch, bác sỹ sẽ tiến hành một số xét nghiệm quan trọng để chẩn đoán, bao gồm:
- Siêu âm hạch: đánh giá tính chất của hạch như kích thước, đều không đều, có xu hướng dính vào các tổ chức xung quanh, có thể có vùng tổn thương bên trong hạch.
- Chọc hút hạch bằng kim nhỏ: phương pháp này đơn giản và nhanh chóng, không gây tai biến. Qua việc chọc hút hạch và kiểm tra tế bào hoặc tìm vi khuẩn lao, chúng ta có thể nhận ra các thành phần của một nang lao điển hình.
- Sinh thiết hạch: phương pháp này giúp chẩn đoán mô bệnh học và tìm vi khuẩn lao. Sinh thiết hạch có giá trị quan trọng trong chẩn đoán lao hạch. Nó cho phép xác định chính xác hơn lào hạch thông qua việc xem tổn thương mô là nang lao điển hình (độ chính xác chẩn đoán trên 80%). Sơ bộ, sinh thiết hạch cũng tìm vi khuẩn lao, có ý nghĩa quan trọng trong chẩn đoán bệnh lao hạch.
- Các xét nghiệm khác: phản ứng da với Tuberculin, xét nghiệm đờm tìm AFB, các xét nghiệm máu, xét nghiệm miễn dịch, xét nghiệm PCR lao, chụp Xquang lồng ngực, chụp cắt lớp vi tính lồng ngực…
Điều trị bệnh lao hạch
- Bệnh nhân bị lao hạch sẽ được điều trị chủ yếu tại khoa nội. Điều trị bao gồm sự kết hợp của các loại thuốc chống lao, thực hiện đúng liều lượng và thời gian theo từng giai đoạn: giai đoạn tấn công và giai đoạn duy trì. Điều trị phải được kiểm soát và theo dõi đều đặn.
- Ngoài ra, bệnh nhân cần phối hợp với các thuốc nâng cao sức khỏe, nghỉ ngơi đúng mức, duy trì chế độ ăn uống đủ dinh dưỡng.
- Trong trường hợp hạch to vỡ, hạch gây áp lực lên mạch máu và thần kinh, hoặc hạch dính vào các cơ quan khác, bệnh nhân cần phải điều trị ngoại khoa.
Biện pháp phòng ngừa bệnh lao hạch
- Tiêm phòng lao bằng vaccin BCG cho trẻ em đầy đủ và đúng kỹ thuật.
- Nâng cao sức đề kháng, duy trì chế độ ăn uống đủ chất dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý, đặc biệt là đối với trẻ em. Vệ sinh răng miệng thường xuyên và sạch sẽ.
- Trong trường hợp đã được chẩn đoán lao hạch, bệnh nhân cần tuân thủ các chỉ định điều trị của bác sỹ chuyên khoa lao.
Mọi thông tin chi tiết về bệnh lao hạch và các dịch vụ chẩn đoán, điều trị bệnh tại Khoa Giải phẫu bệnh lý của Bệnh viện Trung Ương Quân đội 108, bạn có thể truy cập website LADEC. Chúng tôi có đội ngũ chuyên gia giỏi và hiện đại để chẩn đoán và điều trị bệnh lao hạch.