Sụn labrum vai gai là một thành phần quan trọng của khớp vai và dễ bị tổn thương. Khớp vai tương tự như khớp hông, là một khớp nối bóng và ổ cắm. Tuy nhiên, ổ cắm của khớp vai cực kỳ nông cạn, khiến việc giữ xương vai ở đúng chỗ trở nên khó khăn. Đó là lý do vì sao sự thâm nhập của sụn labrum là cần thiết. Sụn labrum vai gai đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động bình thường của vai, vì sự rách nứt có thể ảnh hưởng đến sự di chuyển. May mắn thay, hầu hết các phương pháp điều trị không yêu cầu phẫu thuật.
Labrum là gì?
Để bù đắp cho ổ cắm cạn của khớp vai, khớp có một lớp sụn gọi là sụn labrum tạo thành một cái cốc để xương cánh tay di chuyển bên trong. Sụn labrum này làm cho ổ cắm vai sâu hơn, tăng độ ổn định cho khớp và cho phép phạm vi chuyển động rộng lớn (thực tế, phạm vi chuyển động của vai có thể vượt xa bất kỳ khớp nào khác trong cơ thể).
Tại sao sụn labrum bị rách?
Sụn labrum được làm từ một mô dày dễ bị tổn thương khi có chấn thương ở khớp vai. Khi bị chấn thương, sụn labrum có thể rách. Sụn labrum cũng trở nên giòn hơn khi lão hóa, dễ bị sờn và rách. Có một số nguyên nhân khác nhau đã được xác định là nguyên nhân gây rách labrum vai gai.
Đôi khi, nguyên nhân là do chấn thương đột ngột, chẳng hạn như lực nén mạnh hoặc lực kéo đột ngột trên cánh tay. Ngược lại, một số chấn thương labrum xảy ra do chấn thương lặp đi lặp lại ở vai, chẳng hạn như hoạt động ném tiền trên cao. Nghiên cứu đã xác định các vị trí cụ thể trong khớp vai mà sụn labrum dễ bị tổn thương, tùy thuộc vào hoạt động và vị trí của cánh tay.
Các triệu chứng của sụn labrum rách
Các triệu chứng của sụn labrum rách phụ thuộc vào vị trí của vết rách, nhưng có thể bao gồm:
- Cảm giác đau nhức ở khớp vai
- Bắt vai khi di chuyển
- Đau khi thực hiện các hoạt động cụ thể
Ngoài ra, một số loại vết rách labrum cụ thể, chẳng hạn như tổn thương Bankart, có thể làm tăng khả năng bị trật khớp vai.
Chẩn đoán sụn labrum rách
Bác sĩ sẽ tiến hành một cuộc phỏng vấn cẩn thận về chấn thương và đau để đưa ra chẩn đoán chính xác. Kiểm tra cơ thể sẽ được thực hiện để phát hiện các loại vết rách khác nhau. Thường, các phương pháp hình ảnh sẽ được sử dụng để xác định tổn thương labrum. Việc chụp X-quang thường không cho thấy bất thường, trong khi MRI thường là phương pháp tốt nhất để phát hiện vết rách trong sụn labrum. Đối với những trường hợp quan tâm đặc biệt về vết rách labrum, MRI với thuốc nhuộm gadolinium được tiêm vào khớp vai để tăng độ chính xác trong việc phát hiện vết rách.
Các loại vết rách labrum
Các dạng phổ biến nhất của vết rách labrum bao gồm:
- SLAP Tears: Đây là dạng vết rách thường gặp nhất ở các vận động viên thể thao như cầu thủ bóng chày và quần vợt. Vết rách labrum trong SLAP Tears thường nằm ở phần trên cùng của ổ cắm vai, nơi gân cơ tay gắn vào vai.
-
Bankart Tears: Vết rách Bankart xảy ra khi vai bị trật khớp. Khi vai bị trật ra khỏi ổ cắm, phần xương cõi trống trải bị rách, làm cho vai dễ bị tổn thương hơn trong tương lai.
-
Posterior Labral Tears: Vết rách labrum sau ít phổ biến hơn, thường được thấy ở các vận động viên thể thao trong tình trạng gọi là nội động. Trong trường hợp này, rotator cuff và labrum bị kẹp lại ở phía sau của vai.
Điều trị cho sụn labrum rách
Phương pháp điều trị cho sụn labrum rách phụ thuộc vào loại vết rách đã xảy ra. Hầu hết các vết rách trong sụn labrum không cần phẫu thuật; tuy nhiên, đối với những bệnh nhân có triệu chứng kéo dài mặc dù đã được thử nhiều phương pháp điều trị bảo thủ, phẫu thuật có thể cần thiết.
Thông thường, các bước đầu tiên của điều trị tập trung vào việc cho phép cơ thể tự phục hồi và giảm viêm. Hợp tác với một bác sĩ chuyên về vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện cơ vai và giảm căng thẳng ở vùng bị tổn thương. Trường hợp vai không ổn định hoặc nếu các bước điều trị đơn giản không thành công, có thể xem xét các phương pháp điều trị xâm lấn hơn. Loại điều trị cụ thể sẽ thay đổi tùy thuộc vào loại vết rách labrum.
Kết luận
Sụn labrum vai gai là một vấn đề phổ biến ở vai. Tuy không phải tất cả các vết rách labrum cần phải được điều trị bằng phẫu thuật, nhưng những tổn thương này có thể gây đau đớn và khó khăn trong một số hoạt động cụ thể. Trong khi hầu hết các vết rách labrum có thể được cải thiện bằng phương pháp điều trị không phẫu thuật, nhưng những vết rách trong sụn labrum gây ra sự bất ổn của vai có thể cần điều trị xâm lấn hơn. Hãy thảo luận với bác sĩ để tìm hiểu lựa chọn điều trị phù hợp nhất cho bạn.
Nguồn:
Keener JD, Brophy RH. “Giọt nước mắt trong phòng thí nghiệm cao cấp: vai trò sinh bệnh học, đánh giá và điều trị” J Am Acad Orthop Surg. Tháng 10 năm 2009, 17 (10): 627-37.
Streubel PN, Krych AJ, Simone JP, Dahm DL, Sperling JW, Steinmann SP, O’Driscoll SW, Sanchez-Sotelo J. “Sự bất ổn định glenohumeral trước: một chiến lược điều trị phẫu thuật dựa trên bệnh lý” J Am Acad Orthop Surg. Tháng 5 năm 2014, 22 (5): 283-94.