KÍNH HIỂN VI SOI NỔI LÀ GÌ? NGUYÊN LÝ, CẤU TẠO VÀ ỨNG DỤNG

Nguyên Lý và Cấu Tạo của Kính Hiển Vi Soi Nổi

Kính Hiển Vi Soi Nổi (Stereo Microscope) là một loại kính hiển vi quang học được sử dụng để quan sát mẫu vật ở độ phóng đại thấp, mang đến hình ảnh 3 chiều chân thực.

Nguyên lý tạo ảnh 3 chiều của kính hiển vi soi nổi:

• Một vật thể được quan sát bằng hai mắt thông qua hai góc nhìn khác nhau.
• Hình ảnh của vật thể trên võng mạc của cả hai mắt sẽ khác nhau.
• Não sẽ kết hợp hai ảnh này thành một bức tranh duy nhất, tạo ra ảnh 3D của vật.

Các bộ phận chính của kính hiển vi soi nổi bao gồm:

Thị kính (eyepieces)

• Nơi mắt nhìn vào để quan sát mẫu vật.
• Thường có độ phóng đại là 10x, nhưng có thể nâng cấp lên 16x hoặc 25x.

Núm zoom (zoom knob)

• Dùng để điều chỉnh độ phóng đại của vật.

Vật kính (objective lense)

• Phóng đại ảnh của vật.

Núm điều chỉnh tiêu cự (focus knob)

• Điều chỉnh tiêu cự để có ảnh sắc nét.
• Kính hiển vi soi nổi thường chỉ có 1 núm điều chỉnh tiêu cự chung, nhưng một số loại cao cấp có thể có núm điều chỉnh thô và tinh riêng biệt.

Nguồn sáng

• Kính hiển vi soi nổi thường sử dụng nguồn sáng phản xạ (reflected light), và một số loại sử dụng nguồn sáng truyền qua (transmitted light) hoặc kết hợp cả hai.

Các Loại Thiết Kế của Kính Hiển Vi Soi Nổi

Có hai loại thiết kế chính là Greenough và CMO.

Thiết kế Greenough

• Thiết kế lâu đời nhất, được tạo ra bởi Horatio S. Greenough vào đầu thế kỉ XX.
• Cấu tạo bao gồm 2 vật kính riêng biệt xiên góc với nhau, tạo hiệu ứng 3 chiều.
• Ưu điểm của thiết kế Greenough là hình ảnh 3D rõ nét và khoảng cách làm việc lớn.

Thiết kế CMO

• Thiết kế với 1 vật kính chung duy nhất.
• Hai đường truyền sáng từ vật kính tới thị kính song song, cho phép nâng cấp thêm các bộ phận quang học khác như các phin lọc huỳnh quang.
• Ưu điểm của loại thiết kế này là khả năng nâng cấp cao, độ phân giải cao và tuy nhiên khoảng cách làm việc thấp hơn loại Greenough và giá thành cũng cao hơn.

Độ Phóng Đại của Kính Hiển Vi Soi Nổi

Độ phóng đại của kính hiển vi soi nổi được tính theo công thức:
Độ phóng đại tổng = độ phóng đại vật kính độ phóng đại thị kính chỉ số trên núm zoom.

Ví dụ: nếu bạn đang nhìn qua kính hiển vi soi nổi có thị kính 10x, núm zoom được đặt ở vị trí 2,5x và kính hiển soi nổi có vật kính 1,5x. Khi đó, tổng độ phóng đại của kính hiển vi ở cài đặt hiện tại là:
10 x 2,5 x 1,5 = 37,5x.

Do đó, để thay đổi độ phóng đại của vật khi vật kính và thị kính cố định, bạn chỉ cần xoay núm Zoom trên thân kính. Nếu bạn muốn có độ phóng đại cao hơn, bạn có thể nâng cấp lên loại vật kính và thị kính có độ phóng đại cao hơn.

Ứng Dụng của Kính Hiển Vi Soi Nổi

Kính hiển vi soi nổi được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau:

• Sinh học, y học: nghiên cứu về động vật, thực vật, côn trùng, phôi,…
• Công nghiệp: kiểm tra, phân tích lỗi sản phẩm, lắp ráp bản mạch, chế tạo đồng hồ,…
• Khảo cổ học: nghiên cứu các mẫu hóa thạch
• Nha khoa: thiết kế răng giả
• Khoa học hình sự: giám định các dấu vết, tài liệu, đồ vật,…

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về kính hiển vi soi nổi và các ứng dụng của nó, hãy truy cập trang web LADEC.

Chúc bạn có những trải nghiệm thú vị với kính hiển vi soi nổi!

Lan Phương