Hội chứng ruột kích thích là gì?
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một trong những bệnh đường ruột phổ biến nhất, tác động nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Đây là một bệnh lý tiêu hóa, có triệu chứng chính là cơn đau bụng tái phát kèm theo cảm giác khó chịu. Mặc dù nguyên nhân chính xác chưa được biết đến, nhưng thức ăn và yếu tố tâm lý được cho là những yếu tố gây kích thích cho hệ tiêu hóa, dẫn đến các triệu chứng của bệnh.
Các loại hội chứng ruột kích thích
Hội chứng ruột kích thích được chia thành bốn loại dựa trên các triệu chứng của người bệnh:
- Hội chứng ruột kích thích thể táo bón
- Hội chứng ruột kích thích thể tiêu chảy
- Hội chứng ruột kích thích thể hỗn hợp (có cả tiêu chảy và táo bón)
- Hội chứng ruột kích thích không xác định
Triệu chứng của hội chứng ruột kích thích
Triệu chứng chính của hội chứng ruột kích thích là cơn đau bụng tái phát. Triệu chứng này thường liên quan đến việc đi tiêu và thay đổi thói quen đi tiêu. Ngoài ra, còn có các dấu hiệu lâm sàng khác như chướng bụng, đầy hơi, chuột rút, mệt mỏi, đau mỏi cơ, rối loạn giấc ngủ, cảm giác đi tiêu không hết phân và trung tiện nhiều.
Các dấu hiệu báo động
Ngoài các triệu chứng trên, cũng cần lưu ý đến các dấu hiệu báo động có thể chỉ ra những vấn đề nghiêm trọng khác. Các dấu hiệu đó bao gồm:
- Khởi phát triệu chứng sau 50 tuổi
- Có máu trong phân
- Sút cân ngoài ý muốn
- Sờ thấy u bụng hay trực tràng
- Có các triệu chứng về đêm (đau hay tiêu chảy)
- Thiếu máu
- Sốt
- Báng bụng
- Tiền sử gia đình ung thư đại tràng/ bệnh viêm ruột mạn
Nguyên nhân của hội chứng ruột kích thích
Nguyên nhân chính của hội chứng ruột kích thích vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, căng thẳng, rối loạn nội tiết tố và thức ăn được cho là những yếu tố có ảnh hưởng đến triệu chứng.
Căng thẳng
Căng thẳng là một nguyên nhân thường gặp ở những người bị hội chứng ruột kích thích. Khi một người bị căng thẳng, hệ thần kinh trung ương thông qua hệ thần kinh thực vật để làm giảm chức năng dạ dày và đường ruột. Điều này làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích.
Rối loạn nội tiết tố
Rối loạn nội tiết tố cũng có thể gây ra hội chứng ruột kích thích, do sự thay đổi bất thường trong hormone. Nội tiết tố là tập hợp các tuyến sản xuất hormone trong cơ thể, có liên quan đến chức năng hệ tiêu hóa. Rối loạn nội tiết tố có thể gây ra rối loạn chức năng hệ tiêu hóa, dẫn đến hội chứng ruột kích thích.
Thức ăn
Thức ăn cũng được xem là một nguyên nhân chính gây ra hội chứng ruột kích thích. Những thực phẩm hỏng hoặc không phù hợp với cơ thể sẽ kích thích dạ dày và ruột già. Điều này dẫn đến tăng nhu động ruột, gây ra hội chứng ruột kích thích.
Tiền sử gia đình
Tiền sử gia đình cũng có thể là yếu tố tăng nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích. Nếu có người trong gia đình đã từng bị hội chứng ruột kích thích, bạn cần chú ý đến sức khỏe của hệ tiêu hóa và bảo vệ nó.
Ai có nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích?
Hội chứng ruột kích thích có thể xảy ra ở mọi đối tượng, nhưng phổ biến hơn ở nhóm người từ 20 – 50 tuổi. Phụ nữ cũng có khả năng dễ bị hội chứng ruột kích thích gấp đôi so với nam giới. Những nguyên nhân khiến bạn tăng nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích gồm:
- Thường xuyên bị căng thẳng, lo lắng
- Gặp các vấn đề về sức khỏe tâm thần như trầm cảm, rối loạn lo âu
- Có bệnh sử hoặc đang bị nhiễm trùng đường tiêu hóa nặng
- Có chế độ ăn uống không điều độ hoặc bỏ bữa
- Có người nhà từng bị hội chứng ruột kích thích
Phương pháp chẩn đoán hội chứng ruột kích thích
Hội chứng ruột kích thích được chẩn đoán dựa trên các triệu chứng lâm sàng của người bệnh. Bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm phù hợp như nội soi tiêu hóa và xét nghiệm máu để loại trừ những bệnh lý khác.
Nội soi tiêu hóa
Nội soi tiêu hóa là phương pháp chẩn đoán chính để kiểm tra các vấn đề về đường tiêu hóa. Nếu cần thiết, sinh thiết sẽ được thực hiện để xác định tổn thương.
Xét nghiệm
Xét nghiệm máu và phân cũng được sử dụng để chẩn đoán hội chứng ruột kích thích. Xét nghiệm máu sẽ được sử dụng để loại trừ các bệnh lý khác, trong khi xét nghiệm phân sẽ kiểm tra vi khuẩn và ký sinh trùng có trong phân.
Điều trị hội chứng ruột kích thích
Điều trị hội chứng ruột kích thích tập trung vào chế độ ăn uống và đời sống khoa học. Các loại thuốc cũng có thể được sử dụng để giảm triệu chứng nổi trội.
Các loại thuốc thông thường được sử dụng trong điều trị hội chứng ruột kích thích bao gồm thuốc chống co thắt, thuốc điều trị tiêu chảy, thuốc điều trị táo bón, thuốc an thần và lợi khuẩn đường ruột.
Ngoài ra, chế độ ăn phù hợp là rất quan trọng trong quá trình điều trị. Bạn cần bổ sung chất xơ và hạn chế tiêu thụ thực phẩm gây dị ứng. Một số người bị hội chứng ruột kích thích cũng được khuyến khích ăn theo chế độ FODMAP thấp để cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa.
Hội chứng ruột kích thích có nguy hiểm không?
Hội chứng ruột kích thích không phải là một bệnh nguy hiểm. Thông thường, các ca bệnh IBS được phát hiện ở mức độ nhẹ và không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Một số trường hợp nhẹ có thể tự khỏi chỉ bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống. Tuy nhiên, bạn cần nghiêm túc điều trị để không làm triệu chứng trở nặng hơn và kéo dài.
Cách phòng ngừa hội chứng ruột kích thích
Phòng tránh hội chứng ruột kích thích tốt nhất là chăm sóc sức khỏe tiêu hóa và phòng tránh các bệnh liên quan. Điều quan trọng nhất là chế độ dinh dưỡng và lối sống. Bạn cần duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, ăn chậm và hạn chế tiêu thụ thực phẩm không lành mạnh. Ngoài ra, ăn FODMAP thấp cũng được khuyến nghị để giữ cho ruột của bạn ổn định và cải thiện sức khỏe tiêu hóa.
Để biết thêm thông tin và tư vấn chuyên sâu về hội chứng ruột kích thích, hãy truy cập vào trang web LADEC.