Hổ được xem là một trong các loài vật quý trong văn hóa và tôn giáo của một số quốc gia Đông Á. Trong văn hóa Việt Nam, hổ được coi như biểu tượng của sức mạnh, dũng cảm và lòng trung thành.
1. Thông tin cơ bản về loài hổ
Hổ có tên khoa học là Panthera tigris, là loài động vật lớn nhất thuộc họ Mèo (Felidae). Hổ cũng được gọi bằng nhiều tên khác nhau như cọp, hùm, kễnh, chúa sơn lâm… Về kích thước, hổ là loài thú ăn thịt trên cạn lớn thứ ba trên thế giới, chỉ sau gấu trắng và gấu nâu.
Hổ sống đơn độc và chỉ kết đôi khi đến mùa giao phối.
Hổ sống trong các cánh rừng rậm rạp hoặc các đồng cỏ lớn, nơi chúng có thể ngụy trang dễ dàng để săn mồi hoặc trốn tránh kẻ thù. Hổ có khả năng leo trèo rất tốt, chỉ kém mèo nhà, nhưng chúng lại rất giỏi bơi lội.
Trong tự nhiên, hổ sống đơn độc và chỉ kết đôi khi đến mùa giao phối. Chúng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi thức ăn. Hổ có thể săn mồi bất kỳ loài động vật nào, từ những loài tầm trung như hươu, nai, trâu… đến những loài nhỏ như thỏ, gà, vịt… Cả voi cũng có thể trở thành con mồi của hổ trong những trường hợp đặc biệt.
Hiện nay, hổ sống và phân bố ở các nước châu Á như Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam, Iran, Malaysia, Lào, Campuchia, Thái Lan… Ở Việt Nam, số lượng hổ đang giảm dần, chỉ còn sinh sống ở các vùng rừng xa xôi gần biên giới với các nước Việt Nam-Lào, Nghệ An, Lâm Đồng.
Trong thế kỷ vừa qua, số lượng hổ trên thế giới đã giảm mạnh do săn bắn trái phép. Hổ bị săn để lấy da, lông, răng, xương và một số phần khác. Ước tính, số lượng hổ hoang dã ở Việt Nam chỉ còn khoảng 200 con.
2. Đặc điểm sinh học của loài hổ
Kích thước
Trên thế giới có nhiều giống hổ khác nhau, kích thước của chúng cũng khác nhau tùy thuộc vào vị trí địa lý và môi trường khí hậu. Hổ đực trung bình dài từ 2,6 đến 3,3 mét, nặng từ 150 đến 360 kg. Hổ cái trung bình dài từ 2,3 đến 2,75 mét, nặng trung bình từ 100 đến 160 kg.
Hổ Siberi là loài hổ lớn nhất thế giới, có thể dài tới 3,5 mét và nặng 360 kg. Hổ Sumatra là loài hổ nhỏ nhất thế giới, khoảng 2,6 mét và nặng trung bình từ 75 đến 140 kg.
Tất cả các loài hổ đều có hình dạng thân hình dài và thon để dễ dàng di chuyển và săn mồi.
Màu sắc
Các loài hổ thường có màu lông vàng và sọc đen trắng trên ngực, đuôi, chân và cổ. Màu lông vàng có thể thay đổi từ màu vàng đậm, cam đến màu đỏ. Cũng có nhiều biến thể màu lông khác nhau như:
- Hổ trắng: có lông màu trắng đen. Đây là một số cá thể hiếm do di truyền gen, không phải do bệnh bạch tạng.
- Hổ vàng: có lông màu vàng nhạt hơn so với hổ bình thường, màu sọc đen cũng chuyển sang màu nâu.
- Hổ đen: có lông màu đen do nhiễm các sắc tố của môi trường sống.
Tập tính sinh học
Hổ là loài sống đơn độc. Mỗi con hổ có lãnh thổ riêng, có thể kéo dài tới 160 km. Chúng chỉ gặp nhau và sống chung khi đến mùa giao phối, từ tháng 2 đến tháng 11 hàng năm.
Mỗi lần giao phối của hổ đực và hổ cái có thể kéo dài từ 5-7 ngày, mỗi ngày có thể có từ 2-3 lần và thời gian mỗi lần không quá 1 phút. Sau khi hổ cái thụ tinh thành công, chúng sẽ gầm gừ và đuổi hổ đực đi.
Thời gian mang thai trung bình của hổ cái là 105 ngày, thường sinh từ 2 đến 4 hổ con. Cũng có trường hợp sinh 1-5 con. Tuy nhiên, tỉ lệ sống sót của hổ con khá thấp. Do đó, hổ mẹ sẽ chăm sóc và nuôi dưỡng chúng cho đến khi trưởng thành, thường khoảng 3 năm.
Cũng có trường hợp hổ đực, hổ cái và hổ con sống thành đàn với nhau, nhưng đây là trường hợp rất hiếm gặp.
Các loài hổ
Trong tự nhiên, đã được xác định có 9 loài hổ khác nhau, trong đó có 3 loài đã tuyệt chủng:
- Hổ Bali – Panthera tigris balica
- Hổ Java – Panthera tigris sondaica
- Hổ Ba Tư – Panthera tigris virgata
Các loài hổ còn lại được sắp xếp theo số lượng tăng dần:
- Hổ Hoa Nam – Panthera tigris amoyensis: khoảng 59 cá thể được nuôi nhốt.
- Hổ Sumatra – Panthera tigris sumatrae: khoảng 500 cá thể, sinh sống tại đảo Sumatra, Indonesia.
- Hổ Siberi – Panthera tigris altaica: sinh sống chủ yếu ở miền đông Nga, với số lượng khoảng 540 con.
- Hổ Mã Lai – Panthera tigris jacksoni, sinh sống ở phía nam bán đảo Mã Lai với số lượng từ 600-800 con.
- Hổ Đông Dương – Panthera tigris corbetti, tìm thấy ở các nước Đông Dương, Thái Lan, Malaysia, Myanma, phía nam Trung Quốc. Số lượng khoảng 1200-1800 con.
- Hổ Bengal – Panthera tigris tigris, tìm thấy ở Nam Á gồm Ấn Độ, Trung Quốc, Bhutan, Bangladesh, Nepal. Ước tính số lượng hoang dã là 2000 con.
Bạn có biết: Con hổ lớn nhất thế giới là gì?
Thông thường, hổ lớn nhất chỉ có thể nặng tối đa 360 kg. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của khoa học kĩ thuật, người ta đã tạo ra một loài hổ lớn nhất thế giới: liger.
Liger là kết quả của việc giao phối giữa sư tử (lion) và hổ (tiger). Vì là loài lai nên chúng có tất cả các đặc điểm nổi bật của hai loài, và cân nặng của liger có thể lên tới 400 kg.
Hiện nay, các con liger đều tồn tại trong môi trường nuôi nhốt do sự khác biệt giữa môi trường sống của bố mẹ. Kỷ lục về hổ lớn nhất thế giới thuộc về một con liger 18 tuổi, sống tại vườn động vật Bloemfontein, Nam Phi, với cân nặng lên đến 798 kg.
3. Bảo tồn loài hổ
Mặc dù được coi là loài ăn thịt nguy hiểm, nhưng số lượng hổ đang giảm nhanh. Theo thống kê, đến năm 2016 chỉ còn khoảng 3.890 cá thể hổ hoang dã trên thế giới.
Nguyên nhân chính gây nguy hiểm đến hổ là phá hủy môi trường sống do hoạt động con người. Đồng thời, buôn bán động vật cũng diễn ra ngày càng trái phép và phức tạp. Hổ bị săn để lấy da, lông và xương để sử dụng trong mục đích hợp pháp hoặc bất hợp pháp.
Do đó, hổ đã được liệt kê vào danh sách các loài bị đe dọa của IUCN. Các biện pháp bảo tồn cũng được triển khai để giúp quần thể hổ phát triển. Đặc biệt là ở Ấn Độ – quốc gia có số lượng hổ lớn nhất thế giới, đã có những bước tiến mạnh mẽ, giúp tăng 30% số lượng cá thể hổ so với năm 2011.
Việc bảo vệ hổ và các loài động vật hoang dã cần được coi trọng để chúng có thể phát triển và tránh nguy cơ tuyệt chủng. Theo thống kê, từ năm 2010 đến năm 2016, đã có khoảng 1,3 tỷ USD được góp vào các dự án bảo tồn động vật hoang dã.
Hy vọng những thông tin thú vị về loài hổ này đã mang đến cho bạn nhiều kiến thức hữu ích. Hổ là một loài động vật quý hiếm và đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng trong tự nhiên, vì vậy hãy cùng nhau bảo vệ chúng.
- “Đĩa” bí ẩn 5.000 năm tuổi được tìm thấy ở Ai Cập khiến các nhà khoa học bối rối
- Những điều kỳ lạ trong cuộc sống con người 100 năm trước mà người hiện đại không thể lý giải
- Lý do khiến những chiếc ghế ở nhiều ga tàu không quay mặt về phía đường tàu ở Nhật Bản