Giới thiệu về giun kim ký sinh
Giun kim, có tên khoa học Enterobius vermicularis, là một loại giun ký sinh sống trong ruột và trực tràng của con người khi nhiễm bệnh. Giun kim có màu trắng sữa, đầu hơi phình và vỏ có khía. Miệng của giun kim có 3 môi có thể co lại vào trong miệng.
Cấu tạo hình thể của giun kim
Hình ảnh chỉ cấu tạo của giun kim
Giun kim là một loài giun tròn có hình dạng ống, nhỏ, màu trắng đục. Đầu của giun kim hơi phình và có 2 mép hình lăng trụ chạy dọc 2 bên thân. Con đực dài từ 2 đến 5mm, rộng từ 0,1 đến 0,2mm và có đuôi cong, trong khi con cái dài từ 8 đến 13mm, rộng từ 0,3 đến 0,5mm và có đuôi nhọn. Cả đực lẫn cái đều có ba môi bao quanh miệng. Phần cuối của giun kim có ụ phình và gần cuối đuôi là hậu môn.
Môi trường sống của giun kim
Giun kim phát triển và sinh sản trong ruột của con người. Trứng giun kim được tống ra ngoài cơ thể qua hậu môn để tiếp tục lây bệnh cho người khác. Giun kim có thể lây nhiễm từ hậu môn sang miệng, trực tiếp qua tay hoặc gián tiếp qua quần áo, giường chiếu, thức ăn hoặc các vật dụng khác bị nhiễm ký sinh trùng. Trứng giun kim có thể tồn tại trong vòng vài giờ sau khi bám trên da xung quanh hậu môn và có thể tồn tại trong 2-3 tuần trên quần áo, giường ngủ hoặc các vật dụng khác.
Mọi người có thể bị nhiễm bệnh bằng cách nuốt trứng giun kim trên ngón tay, móng tay, quần áo, giường ngủ hoặc các vật dụng và bề mặt khác. Do kích thước nhỏ, trứng giun kim đôi khi có thể bay trong không khí và người bệnh có thể nuốt phải khi hít thở.
Vòng đời của giun kim
Giun trưởng thành sống ở ruột non rồi xuống ruột già. Chúng thường nằm ở manh tràng và các đoạn ruột lân cận, dính lỏng lẻo vào niêm mạc ruột. Giun kim đực chết sau khi giao phối. Giun kim cái thường di chuyển đến rìa hậu môn để đẻ trứng, kích thích niêm mạc hậu môn gây ngứa và sưng tấy. Một con giun cái có thể đẻ từ 4.000 đến 200.000 trứng. Sau khi đẻ hết trứng, giun kim chết. Vì vậy, vòng đời của giun kim rất ngắn, chỉ khoảng 1-2 tháng.
Trứng giun kim phát triển rất nhanh. Sau 4-8 giờ kể từ khi đẻ, trứng phát triển thành trứng có ấu trùng, đào thải ra ngoài theo phân. Nếu một người ăn phải trứng có ấu trùng, nó sẽ đi xuống đường tiêu hóa đến dạ dày. Khi ở trong dạ dày, ấu trùng phát triển thành giun và di chuyển xuống ruột non, sau đó di chuyển xuống ruột già.
Một số trứng ở vùng hậu môn có thể trở thành ấu trùng và chui vào hậu môn để phát triển thành giun, gây nguy cơ tái nhiễm giun kim.
Loại trứng giun kim
Trứng giun kim có hình dạng dài và dẹt, kích thước khoảng 50-60 µm x 20-30 µm. Trứng có 5 lớp màng: một lớp màng trong được gọi là lipoidal, ba lớp ở giữa được gọi là màng lucida và một lớp màng albumin bên ngoài bao bọc quả trứng. Lớp màng này gây ngứa cho người nhiễm bệnh, nhưng đó cũng là lớp màng quan trọng trong vòng đời của giun kim, giúp trứng bám vào vật chủ.
Cách di chuyển của giun kim
Giun kim đẻ trứng xung quanh hậu môn của người nhiễm bệnh, thường vào ban đêm. Cùng với trứng giun, chúng tiết ra chất nhầy gây ngứa. Nếu trứng dính vào đầu ngón tay của người nhiễm bệnh khi họ gãi, giun kim có thể chui vào miệng hoặc dính vào các bề mặt và quần áo. Nếu người khác chạm vào bề mặt và vật dụng này, có thể đưa trứng giun vào miệng.
Trứng giun kim có thể tồn tại đến 2 tuần trước khi nở. Nếu trứng nở quanh hậu môn, giun sơ sinh có thể vào lại ruột. Trứng đã được nuốt sẽ nở bên trong ruột. Sau 2 tuần, giun đạt kích thước trưởng thành và bắt đầu sinh sản, bắt đầu lại chu kỳ.
Nguy hiểm và tác động của giun kim
Giun kim thường gây bệnh ở trẻ nhỏ và bệnh kéo dài với những tình trạng sau:
-
Rối loạn đường tiêu hóa: ngứa hậu môn, đặc biệt vào buổi tối khi đi ngủ. Vào thời điểm này, nhiệt độ của giường ấm nên giun dễ kích thích đẻ trứng. Người bệnh có thể bị đau hậu môn, tấy đỏ hoặc tiêu chảy, chán ăn, ăn khó tiêu, buồn nôn, nôn và đau bụng âm ỉ. Trường hợp nghiêm trọng hơn, giun kim có thể gây viêm ruột thừa, thủng ruột…
-
Ảnh hưởng giấc ngủ và thần kinh: trẻ em bị nhiễm giun kim thường khó ngủ, bứt rứt, khó chịu, suy nhược thần kinh, dễ khóc về đêm và thậm chí đái dầm.
-
Giun kim còn gây di tinh ở nam giới trưởng thành. Ở phụ nữ, giun kim có thể xâm nhập vào âm đạo và mang theo vi khuẩn gây viêm âm đạo. Ngoài ra, giun kim cũng có thể gây rối loạn kinh nguyệt như kinh nguyệt không đều và đau bụng kinh. Giun kim cũng có thể xâm nhập và gây viêm phổi, thực quản, hốc mũi và cổ tử cung.
Triệu chứng của nhiễm giun kim ở người
- Hậu môn ngứa ngáy, đặc biệt vào ban đêm.
- Biếng ăn.
- Cảm thấy không khỏe.
- Viêm âm đạo.
- Người bị nhiễm giun kim đôi khi có thể nhìn thấy giun trưởng thành trong phân và trứng có thể bám vào da xung quanh hậu môn.
- Khó chịu, cáu kỉnh.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Người bệnh, đặc biệt là trẻ em, nên đi khám bác sĩ ngay nếu gặp phải các triệu chứng sau:
- Hậu môn ngứa ngáy vào ban đêm.
- Thấy giun trong phân.
- Nếp nhăn hậu môn trở nên đỏ và tấy.
Trẻ em khi bị nhiễm giun kim dễ quấy khóc về đêm
Trung tâm Xét nghiệm BVĐK Tâm Anh đạt chuẩn ISO 15189:2012, được đầu tư hệ thống trang thiết bị hiện đại từ các hãng nổi tiếng của Âu – Mỹ như Abbott, Roche, Beckman Coulter, Sysmex, Siemens… Điều này đảm bảo tối ưu mức độ chính xác, nâng cao hiệu quả thăm khám và điều trị chuyên sâu với những ca bệnh phức tạp, giúp người dân tin tưởng hơn. Đặc biệt, việc xét nghiệm ký sinh trùng như giun kim, giun đũa, giun lươn, sán lá gan, dị ứng… diễn ra nhanh chóng và chính xác, giúp điều trị kịp thời và hiệu quả.
Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh là biện pháp tốt nhất để phòng tránh giun kim. Nếu có nghi ngờ bị nhiễm giun kim, người bệnh nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu để được điều trị kịp thời.