Trong môn học Địa Lý lớp 7, chúng ta đã được tìm hiểu về Thiên nhiên châu Phi. Một câu hỏi mà chúng ta thường gặp là: “Vị trí địa lý của châu Phi như thế nào?” Bài viết này sẽ chia sẻ thêm thông tin đáng chú ý để các bạn đọc và các bạn học sinh có thêm kiến thức về chủ đề này.
Vị Trí Địa Lý của Châu Phi
Thứ nhất: Về Diện Tích
Châu Phi có diện tích lớn hơn 30 triệu km2, xếp thứ ba trên thế giới sau châu Mĩ và châu Á.
Thứ hai: Về Vị Trí
- Châu Phi nằm trong khoảng từ 34° Bắc đến 34° Nam. Lãnh thổ châu Phi nằm giữa hai chí tuyến Bắc và Nam, điều này làm cho khí hậu ở đây nóng quanh năm.
- Về tiếp giáp, châu Phi giáp biển Địa Trung Hải ở phía Bắc, biển Đỏ và châu Á ở phía Đông Bắc, Ấn Độ Dương ở phía Đông Nam và Đại Tây Dương ở phía Tây.
Thứ ba: Về Hình Dạng Lãnh Thổ
Lãnh thổ châu Phi có hình dạng khối lớn, được bao bọc bởi các biển và đại dương, bao gồm Địa Trung Hải, Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương và Biển Đỏ.
Đường bờ biển châu Phi ít chia cắt, các vịnh và đảo rất hiếm. Hai bán đảo lớn nhất là Ma-đa-ga-xca và Xô-ma-li. Kênh đào Xuy-ê là một con đường giao thông hàng hải quan trọng của thế giới.
Đặc Điểm Địa Hình của Châu Phi
- Độ cao: Châu Phi có dạng một khối cao nguyên khổng lồ, với độ cao trung bình khoảng 750m.
- Các dạng địa hình chính:
- Phần lớn diện tích châu Phi là núi và cao nguyên. Ví dụ, dãy núi trẻ At-lat nằm ở phía Tây Bắc, dãy Đrê-ken-bec và các sơn nguyên cao nằm ở phía Đông Nam.
- Trên cao nguyên Đông Phi có nhiều hồ lớn.
- Châu Phi có nhiều bồn địa xen kẽ các cao nguyên.
- Đồng bằng chiếm diện tích nhỏ và tập trung ở ven biển.
- Hướng nghiêng: Địa hình châu Phi chủ yếu nghiêng theo hướng Đông Nam – Tây Bắc.
Khoáng Sản của Châu Phi
Châu Phi là vùng đất giàu tài nguyên khoáng sản, bao gồm vàng, kim cương, uranium, sắt, đồng, phốt phát, dầu mỏ và khí đốt. Khoáng sản châu Phi chủ yếu tập trung trên các cao nguyên và bồn địa ở phía Nam, ven vịnh Ghi-nê và phía Bắc ven Địa Trung Hải.
Khí Hậu của Châu Phi
Lãnh thổ châu Phi nằm giữa hai chí tuyến, điều này làm cho tác động của biển không vào sâu vào đất liền.
Đặc điểm khí hậu châu Phi như sau:
- Châu Phi là một châu lục nhiệt đới.
- Khí hậu ở đây khô, tạo ra các hoang mạc lớn như Sa-ha-ra, với diện tích lớn nhất thế giới (8.6 triệu km2), Ca-la-ha-ri và Na-mip.
- Sự phân bố lượng mưa không đồng đều, với nhiều mưa ở trung Phi và ít mưa ở Bắc Phi và Nam Phi.
Các Đặc Điểm Khác của Môi Trường Tự Nhiên Châu Phi
Châu Phi có các môi trường như môi trường xích đạo ẩm, cận nhiệt đới ẩm, nhiệt đới, Địa Trung Hải và hoang mạc. Những môi trường này nằm đối xứng nhau qua xích đạo.
- Môi trường xích đạo ẩm
- Hai môi trường nhiệt đới
- Hai môi trường hoang mạc
- Hai môi trường Địa Trung Hải
Vị trí
- Bồn địa Công-gô, vịnh Ghi-nê
- Tiếp giáp với môi trường xích đạo ẩm gần chí tuyến
- Hoang mạc Xa-ha-ra ở chí tuyến Bắc và hoang mạc Ca-la-ha-ri, Na-míp ở chí tuyến Nam
- Cực Bắc và Cực Nam châu Phi
Khí hậu
- Nóng ẩm quanh năm
- Càng xa xích đạo, lượng mưa càng giảm và nhiệt độ càng cao
- Khắc nghiệt, mưa rất hiếm, biên độ nhiệt ngày đêm rất lớn
- Mùa đông mát mẻ và có mưa, mùa hè nóng và khô
Cảnh quan
- Rừng rậm xanh quanh năm
- Rừng cây bụi xuất hiện nhiều, là nơi sinh sống của nhiều động vật ăn cỏ (ngựa vằn, sơn dương, hươu cao cổ…) và động vật ăn thịt (sư tử, báo…)
- Thực vật và động vật nghèo nàn
- Rừng cây bụi lá cứng
Dân Cư Châu Phi: Một Sự Đa Dạng
Dân cư châu Phi có thể được phân loại dễ dàng theo vùng sinh sống, có thể chia thành người Bắc Phi và người Phi hạ Sahara. Người Ả Rập-Berber, nói tiếng Ả Rập, chiếm ưu thế ở vùng Bắc Phi, trong khi người Phi hạ Sahara là một tập hợp đa dạng của người da đen do màu da của họ. Từ người Masai và Tutsi cao lớn, tới người Pygmy nhỏ bé, châu Phi có sự đa dạng về dáng vóc.
Ngoài nhóm người gốc sông Nin ở miền nam Sudan, có nhóm người gốc sông Nil ở Ethiopia và tộc người Phi thiểu số Bantu ở Somalia. Những người này có hình dáng bên ngoài khác biệt so với những người ở khu vực khác. Người nói tiếng Bantu chiếm đa số ở miền nam, trung tâm và đông châu Phi, trong khi người Khoisan và Pygmy chỉ còn hiếm hoi ở miền nam và trung châu Phi.
Người Phi nói tiếng Bantu cũng chiếm ưu thế ở Gabon, Guinea Xích đạo và sinh sống ở miền nam Cameroon và Somalia. Ở sa mạc Kalahari ở miền nam châu Phi, những người được gọi là Bushmen (“San”) đã sống lâu đời. Người San có ngoại hình khác biệt so với các dân tộc khác và là người bản địa ở miền nam châu Phi. “Pygmy” là người bản địa của miền trung châu Phi.
Ở Bắc Phi, người Arập-Berber chiếm ưu thế, là những người Arập đến từ thế kỷ VII và đã hòa quyện với người Berber bản địa. Người Phoenicia, người Hy Lạp và người La Mã từ châu Âu cổ đại cũng đã định cư ở Bắc Phi. Người Berber là nhóm dân tộc đáng kể ở Maroc và Algérie, cũng như có mặt ở Tunisia và Libya. Người Tuareg và các dân tộc du mục sống chủ yếu ở Sahara Bắc Phi. Người Nubia da đen đã từng phát triển nền văn minh ở Bắc Phi thời cổ đại.
Một số nhóm người Ethiopia và Eritrea, như Amhara và Tigray, có tổ tiên là người Semit. Người Somali có nguồn gốc từ cao nguyên Ethiopia, và đa phần các bộ tộc Somali cũng có tổ tiên là người Arab. Sudan và Mauritania được chia thành hai phần, phần lớn dân số ở phía bắc là người Arab, trong khi phần lớn dân số da đen ở phía nam. Một số khu vực ở Đông Phi, như Zanzibar và Lamu của Kenya, có người dân và thương nhân gốc Ả Rập và Hồi giáo từ thời Trung Cổ.
Đó chính là một cái nhìn gần gũi về vị trí địa lý và dân cư đa dạng của châu Phi. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về chủ đề này. Để biết thêm thông tin, hãy truy cập trang web LADEC của chúng tôi.