MỘT NGÀY HỘI TRỌN ĐỜI
Lễ kỷ niệm ngày độc lập Việt Nam năm 1945
Mồng 2 tháng Chín năm 1945, Hà Nội đã trở thành một mảnh đất màu đỏ rực rỡ. Trời xanh rộng mở phủ đầy cờ, đèn và hoa. Biểu ngữ bằng nhiều thứ tiếng rải tỏa khắp các đường phố: “Nước Việt Nam của người Việt Nam”, “Đả đảo chủ nghĩa thực dân Pháp”, “Độc lập hay là chết”, “Ủng hộ Chính phủ lâm thời”, “Ủng hộ Chủ tịch Hồ Chí Minh”, “Hoan nghênh phái bộ Đồng minh”…
Cả nhà máy và hàng hiệu buôn to, nhỏ đều tạm ngừng hoạt động. Chợ búa trống rỗng. Cả thành phố dừng lại để mọi người tham gia ngày hội lớn đầu tiên của đất nước. Mọi ngóc ngách đường phố đều rực sắc với hàng ngàn người dân trẻ, già, nam, nữ đều ra đường. Họ tự nhận ra rằng, mình cần có mặt trong ngày hội quan trọng này.
Trên đường về Quảng trường Ba Đình, hàng ngàn người từ khắp nơi tuôn về. Đội ngũ những người thợ quần xanh, áo trắng tràn đầy sức mạnh và niềm tin. Những người lao động bình thường ngày hôm nay đã trở thành những người chủ đất nước, chủ tương lai, đường hoàng bước tới ngày hội.
Hàng chục vạn nông dân từ ngoại thành kéo vào thành phố. Những chiến sĩ dân quân mang theo côn, kiếm, mã tấu. Có những người vác theo cả quả chùy đồng, thanh long đao rút ra từ giá vũ khí bày trí ở các điện thờ. Trong hàng ngũ của các chị em phụ nữ nông thôn, có những người mặc áo tứ thân, thắt lưng hoa lý. Cũng chưa từng có lần nào người nông dân ở những làng xóm nghèo quanh Hà Nội đi vào thành phố với một niềm tự hào như ngày hôm ấy.
Những người lớn tuổi mang một vẻ mặt nghiêm trang. Còn những cô gái thủ đô thì hớn hở, mặc áo màu rực rỡ. Những đứa trẻ cũng không khỏi phấn khởi. Dù đó là ngày lễ đặc biệt, trong lòng mỗi gia đình, sự giàu nghèo chưa thay đổi. Nhưng từ ngày hôm nay, tất cả đều trở thành những chủ nhân nhỏ bé của đất nước độc lập. Cùng với các anh, các chị phụ trách, các em khom rền trống ếch, giậm chân bước đều, hát vang những bài ca cách mạng.
Ngay cả các nhà sư, các ông cố đạo cũng rời nơi tu hành, xuống đường, xếp thành đoàn để dự ngày hội quan trọng của dân tộc.
Nắng mùa thu rực rỡ trên Quảng trường Ba Đình đã đi vào lịch sử từ giây phút đó. Các chiến sĩ Quân giải phóng đã đứng sát cánh cùng các đội tự vệ của công nhân, thanh niên và lao động thủ đô để bảo vệ Chính phủ lâm thời.
Sau bao năm chiến đấu chống Pháp, nguyền án tử hình, Bác Hồ đã trở về đón nhận lòng yêu mến của triệu con người. Mới chỉ mấy ngày trước, tên Bác vẫn còn lạ lẫm với nhiều người dân. Số người biết Bác là đồng chí Nguyễn Ái Quốc khi đó còn rất ít.
Chủ tịch Hồ Chí Minh, người lãnh đạo của Chính phủ lâm thời nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, đã xuất hiện trước đông đảo quần chúng như một lãnh tụ tài ba lần đầu tiên.
Với dáng đi nhanh nhẹn, Bác Hồ khiến nhiều người ngạc nhiên. Họ không thấy vẻ trang trọng của những người “sang” ở vị Chủ tịch. Giọng nói của Bác phảng phất giọng miền quê đất Nghệ An.
Bác đã xuất hiện trước triệu đồng bào như vậy.
Gương mặt của Bác bình thường, trán cao, mắt sáng, râu thưa. Bác mặc áo ka ki cổ cao, đi dép cao su trắng. Mấy ngày trước, mọi người đặt ra câu hỏi liệu Bác có một bộ quần áo để mặc trong ngày Chính phủ ra mắt. Cuối cùng, Bác đã chọn bộ quần áo này. Trong suốt hai mươi bốn năm làm Chủ tịch nước, Bác luôn giữ vẻ giản dị của mình. Vẫn là bộ quần áo vải, không có tấm huân chương nào, y như lần đầu Bác ra mắt đồng bào.
Dáng đi của Bác nhanh nhẹn, làm cho nhiều người hơi ngạc nhiên. Họ đã không thấy vẻ trang trọng của những người “sang” ở vị trí Chủ tịch. Giọng nói của Bác phảng phất giọng miền quê đất Nghệ An.
Bác đã xuất hiện trước triệu đồng bào như vậy.
Lời nói của Bác điềm đạm, đầm ấm, rõ ràng. Không phải là giọng nói hùng hồn trong những ngày lễ long trọng. Nhưng người ta cảm nhận ngay ở đó sự sâu sắc, ý chí kiên quyết; tất cả tràn đầy sức sống; từng câu, từng tiếng đi vào lòng người.
Đọc bản Tuyên ngôn Độc lập đến nửa chừng, Bác dừng lại và bỗng dưng hỏi:
- Tôi nói, đồng bào nghe rõ không?
Một triệu con người đáp lại bằng tiếng hô vang vọng:
- Co.o.ó!
Từ giờ, Bác cùng với cả triệu con người đã hòa làm một.
Đây là bản Tuyên ngôn của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, quốc gia vừa giành được độc lập sau tám mươi năm chiến đấu. Đây cũng là những lời lẽ tâm huyết của những người tiên phong cách mạng, những người tận tâm với giai cấp và dân tộc. Những người đã từng giật tấm băng đen che mắt, hô lớn: “Việt Nam độc lập muôn năm!” trước máy chém, miệng súng của quân thù.
Buổi lễ kết thúc bằng những lời thề Độc lập:
-
Chúng tôi, toàn thể dân Việt Nam xin thề: “Kiên quyết một lòng ủng hộ Chính phủ lâm thời Việt Nam dân chủ cộng hòa, ủng hộ Chủ tịch Hồ Chí Minh”.
-
Chúng tôi xin thề: “Cùng Chính phủ giữ nền độc lập hoàn toàn cho Tổ quốc, chống mọi mưu mô xâm lược, dù có phải chết cũng cam lòng”.
-
Nếu Pháp đến xâm lược lần nữa thì chúng tôi xin thề:
“Không đi lính cho Pháp,
Không làm việc cho Pháp,
Không bán lương thực cho Pháp,
Không đưa đường cho Pháp!”.
Một triệu con người, một triệu tiếng hô cùng hòa làm một. Đó là lời thề của toàn dân, quyết tâm thực hiện lời Hồ Chủ tịch vừa đọc để kết thúc bản Tuyên ngôn:
“Nước Việt Nam có quyền được hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mệnh và cống hiến để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy”.
“Bản án chế độ thực dân Pháp” đã có từ ba mươi năm trước đây. Nhưng hôm nay, ngày chế độ thực dân Pháp bị đưa ra để toàn dân Việt Nam công khai xét xử.
Lịch sử đã lên trang mới. Một kỷ nguyên mới bắt đầu: Kỷ nguyên của Độc lập, Tự do, Hạnh phúc.
Bản đồ thế giới phải thay đổi vì sự ra đời của một quốc gia mới, quốc gia Việt Nam dân chủ cộng hòa.
Cùng với cuộc Tổng khởi nghĩa xảy ra trong suốt tháng 8, ngày Độc lập mồng 2 tháng Chín đã đánh dấu một sự kiện vô cùng trọng đại trong lịch sử chính trị và tinh thần dân tộc. Lo lắng của Bác Hồ từ ba mươi năm trước đã không còn. Cả dân tộc đã hồi sinh.
Độc lập, tự do đã đến với mỗi người dân. Mỗi người đã nhận ra giá trị thiêng liêng của nó, và nhận trách nhiệm bảo vệ. Mặc dù còn vô vàn khó khăn phía trước, nhưng với bọn đế quốc, việc phục hồi lại thiên đàng đã mất không còn dễ dàng như trước đây.
Image 1
Image 2
(Ảnh minh họa từ nguồn gốc: cuốn Tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị Quốc gia, năm 2007)