Applicable là gì?

Applicable là một từ tiếng Anh thường xuyên xuất hiện trong các hợp đồng giữa các bên. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ và đầy đủ ý nghĩa pháp lý của từ này.

Applicable là gì?

Applicable được dịch sang tiếng Việt có nghĩa là “có thể dùng được”, “có thể áp dụng được”, hoặc “có thể thích ứng được”. Trong ngữ cảnh pháp lý, cụm từ thường xuất hiện là “applicable law” – Luật áp dụng (cho hợp đồng).

Luật áp dụng ám chỉ đối với bất kỳ người nào, bất kỳ luật liên bang, tiểu bang, hoặc địa phương nào (theo quy định chung hoặc khác), hiến pháp, hiệp ước, công ước, pháp lệnh, bộ luật, quy tắc, quy định, lệnh, phán quyết, nghị định, phán quyết hoặc các yêu cầu tương tự khác được ban hành, thi hành hoặc áp dụng bởi cơ quan chính phủ có tính chất ràng buộc hoặc áp dụng đối với người đó, trừ khi có quy định rõ ràng khác.

Luật áp dụng cho hợp đồng

Thứ nhất: Luật áp dụng cho hợp đồng do các bên tự chọn

• Luật tự chọn có nghĩa là luật thực chất hay chỉ là luật xung đột?

Khi các bên tự chọn quy định điều chỉnh cho hợp đồng, luật được chọn phải được hiểu là luật thực chất, không dẫn chiếu đến luật của quốc gia khác. Nếu chấp nhận dẫn chiếu, có nghĩa là chấp nhận áp dụng luật của quốc gia ngoài khi có xung đột với luật tự chọn.

• Luật do các bên tự chọn là luật nội dung hay luật tố tụng?

Trong trường hợp này, cần phân biệt rõ ràng. Luật do các bên tự chọn chỉ áp dụng cho nội dung của hợp đồng và điều chỉnh các vấn đề liên quan đến quyền và nghĩa vụ của các bên.

Về việc lựa chọn cơ quan tài phán giải quyết tranh chấp hợp đồng, Luật Trọng tài Thương mại năm 2010 có quy định:

“Tranh chấp được giải quyết bằng trọng tài nếu các bên có thỏa thuận trọng tài. Thỏa thuận trọng tài có thể được lập trước hoặc sau khi xảy ra tranh chấp.”

Thứ hai: Luật áp dụng cho hợp đồng theo quy định pháp luật

Luật áp dụng trong trường hợp thỏa thuận trọng tài:

• Thỏa thuận trọng tài là thoả thuận giữa các bên cam kết giải quyết tranh chấp bằng trọng tài, trong hoạt động thương mại có thể phát sinh tranh chấp. Thỏa thuận trọng tài có thể được thực hiện trước hoặc sau khi xảy ra tranh chấp.

• Hiệu lực của thỏa thuận trọng tài có thể được xem xét theo 3 góc độ:

  • Về nội dung của thỏa thuận trọng tài.

  • Về hiệu lực của thỏa thuận trọng tài trong quá trình tố tụng trọng tài.

  • Hiệu lực của thỏa thuận trọng tài khi kết thúc quá trình tố tụng trọng tài.

Luật áp dụng cho hợp đồng:

• Luật áp dụng cho hợp đồng ám chỉ luật của quốc gia hoặc các hiệp định quốc tế áp dụng để điều chỉnh các vấn đề liên quan đến quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng.

• Trong trường hợp các bên không chọn luật áp dụng trong hợp đồng, Hội đồng Trọng tài sẽ quyết định quy tắc áp dụng để xác định luật áp dụng cho vụ tranh chấp.

• Trong thực tế giải quyết tranh chấp, Tòa án hoặc Trọng tài có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để xác định luật áp dụng cho vụ tranh chấp, trong đó có 4 phương pháp cơ bản:

  • Dựa trên nguyên tắc chung của tư pháp quốc tế.

  • Áp dụng luật nơi có mối quan hệ pháp lý gắn bó nhất với vụ tranh chấp.

  • Áp dụng tập quán thương mại.

  • Áp dụng “Lex mercatoria” hay “nguyên tắc chung của luật”.

• Trong trường hợp các bên không chọn luật áp dụng, cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp sẽ xác định luật áp dụng dựa trên các quy tắc xung đột luật, “nguyên tắc chung của luật” hoặc “Lex mercatoria”. Điều này rất nguy hiểm vì không dễ để tìm ra luật áp dụng cho vụ tranh chấp.

Lưu ý khi chọn luật áp dụng

• Luật được chọn phải phù hợp với nguyên tắc cơ bản của pháp luật trong nước và với thông lệ chung của hoạt động thương mại quốc tế.

• Luật được chọn phải là luật thực chất. Nếu chấp nhận luật tự chọn bao gồm cả luật xung đột, đồng nghĩa với việc chấp nhận dẫn chiếu đến pháp luật nước ngoài. Điều này có thể dẫn đến trường hợp luật được áp dụng trái với ý chí tự chọn ban đầu của các bên.

• Luật được chọn phải dễ tiếp cận về nội dung và ngôn ngữ. Tốt nhất là chọn luật của nước được viết bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, mang tính công khai minh bạch và ổn định, dễ tìm thấy trên các phương tiện thông tin.

• Luật được chọn phải có tính “trung lập” đối với hệ thống pháp luật của các bên, tránh sự khác biệt lớn trong việc áp dụng và giải thích luật.

• Trong trường hợp chọn luật áp dụng gặp khó khăn, các bên có thể áp dụng biện pháp bảo lưu việc áp dụng luật quốc gia cho những vấn đề không được quy định trong hợp đồng.

Vậy là đã phân tích chi tiết về Applicable – tức là “có thể áp dụng được”. Ngoài ra, chúng tôi cũng đã giải thích về Luật áp dụng – Applicable law.